Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach

BiP

ISO Poczta

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul. Piotrkowska 30, 26-200 Końskie

Strona główna/Dni Pola Doświadczalnego ŚODR Modliszewice

Dni Pola Doświadczalnego ŚODR Modliszewice

Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe (PDO)

Czemu organizujemy Dni Pola?

Pamiętając o słowach słynnego poety "Kto nie idzie do przodu, ten się cofa", powinniśmy zawsze znać nowości, innowacje i ciągle rozwijać swoje gospodarstwa, a najlepszą ku temu okazją są właśnie dni pola. Miesiąc czerwiec to czas kiedy rolnicy kończą zabiegi w swoich uprawach i zaczynają czas oczekiwania na żniwa. Jest to także dobry moment na podejmowanie decyzji o płodozmianie i zasiewach na przyszły rok. Najlepiej takie decyzji podejmować na podstawie doświadczenia i rzetelnych informacji o odmianach - okazją do tego może być wizytacja i lustracji Pola Doświadczalnego ŚODR Modliszewice w ramach organizowanych przez nasz Ośrodek „Dni pola”. W trakcie ich trwania przeprowadzane będą wspólne lustracje, w trakcie których - na przykładzie panujących w tym sezonie warunków - omówione zostaną zastosowane technologie ochrony roślin, a także zaprezentowane będą demonstracje upowszechnieniowe, kolekcje upowszechnieniowe nowych odmian i przed wszystkim doświadczenia PDO. Jest to dla rolników doskonała okazja do porównania odmian miedzy sobą, do zapoznania się w sposób praktyczny na polu z listą zalecanych odmian dla woj. świętokrzyskiego i dokonania wyboru odmian do zasiewu dla swojego gospodarstwa. Jest to również możliwość porównania zastosowanych technologii ochrony roślin i nawożenia w swoim gospodarstwie, ich skuteczności z technologiami zastosowanymi na Polu Doświadczalnym.

Konferencja i pokaz na polu

Zapraszamy na konferencję pt. „Uprawa roślin białkowych w różnych systemach i ich wykorzystanie w żywieniu zwierząt”. Konferencja odbędzie się 23 czerwca 2021 r. w siedzibie Ośrodka w Modliszewicach. Konferencji towarzyszyć będzie pokaz uprawy uproszczonej przy wykorzystaniu najnowszych maszyn, który odbędzie się na polu doświadczalnym ŚODR Modliszewice, a także zwiedzanie poletek doświadczalnych z możliwością konsultacji z naszymi doradcami.

Konferencja i pokaz realizowane są w ramach operacji własnej Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) pt. "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej". Celem operacji "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej" jest zaprezentowanie rozwiązań w produkcji roślinnej, które mogą wpłynąć na poprawę wyników produkcyjnych, ułatwić restrukturyzację i modernizację gospodarstw, ze szczególnym uwzględnieniem zmniejszenia kosztów produkcji i negatywnego wpływu warunków klimatycznych na plonowanie roślin. Operacja umożliwi przedstawienie rolnikom konkretnych rozwiązań uprawy i siewu w warunkach często pojawiających się niedoborów wody, w tym szczególnie korzyści wynikających z zaniechania uprawy płużnej na rzecz uprawy uproszczonej oraz nawiązanie współpracy rolników (praktyków) z naukowcami (twórcy badań, rozwiązań i metodyk) w ww. zakresie.

Jak zgłosić swój udział w konferencji?
Udział w konferencji i pokazie jest całkowicie nieodpłatny. Organizator zapewnia catering, udział w wykładach merytorycznych i konsultacjach na polu. Dojazd do miejsca konferencji odbywa się na koszt uczestnika. Konferencja odbędzie się w dwóch formach: online oraz stacjonarnie. Aby zgłosić swój udział należy zarejestrować się poprzez nasz Harmonogram szkoleń i pokazów - należy tu znaleźć pozycję "Uprawa roślin białkowych w różnych systemach i ich wykorzystanie w żywieniu zwierząt" (konferencja on-line, 2021-06-23, godz. 09.00) i kliknąć "Biorę udział", a następnie uzupełnić swoje dane oraz zaznaczyć, w której formie chce się wziąć: stacjonarnej lub online. Po poprawnej rejestracji, na wskazany adres e-mail, wysłana zostanie informacja z potwierdzeniem udziału (oraz w przypadku formy online link do transmisji, która będzie prowadzona za pomocą aplikacji Microsoft Teams - możliwa do zainstalowania bezpłatnie na komputerach stacjonarnych i urządzeniach mobilny. Link do transmisji wysłany może być również w dniu konferencji).

Więcej o konferencji: https://www.sodr.pl/main/aktualnosci/Zapraszamy-na-konferencje-pt.-Uprawa-roslin-bialkowych-w-roznych-systemach-i-ich-wykorzystanie-w-zywieniu-zwierzat/idn:1970

Wideorelacja z konferencji i pokazów

Transfer wiedzy w praktyce doradczej - relacja z konferencja i pokazu w Modliszewicach

W siedzibie Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach w dn. 23.06.2021 odbyła się konferencja pt. „Uprawa roślin białkowych w różnych systemach i ich wykorzystanie w żywieniu zwierząt”. Konferencji towarzyszył pokaz uprawy pasowej na polu doświadczalnym ŚODR Modliszewice oraz zwiedzanie poletek doświadczalnych z roślinami strączkowymi. Konferencja i pokaz zrealizowane były w ramach operacji własnej Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) pt. "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej". Konferencja i pokaz zainaugurowały tydzień Dni Pola Doświadczalnego ŚODR Modliszewice, które odbywały się od 23 czerwca do 4 lipca. Wydarzenie odbywało się także w formie on-line na stronie www.sodr.pl/pole, gdzie można było zobaczyć zdjęcia upraw wraz z opisami odmian i zastosowanych technologii.

Monokultura zbożowa prowadzi do naruszenia równowagi ekologicznej środowiska, co skutkuje zwiększonym zachwaszczeniem plantacji chwastami takimi jak stokłosa, miotła zbożowa, przytulia czepna czy owies głuchy. Wzrasta także liczba szkodliwych agrofagów, które powodują nasilenie chorób grzybowych, takich jak zgorzel podstawy źdźbła, łamliwość źdźbła czy fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła. Taki stan rzeczy powoduje spadek plonowania zbóż uprawianych po sobie o ok. 25 proc., a przede wszystkim zwiększa koszty produkcji zbóż, powodując konieczność zwiększenia nakładów na ochronę roślin. Rozwiązaniem jest rozszerzenie płodozmianu o inne gatunki roślin. Szczególnie cenne w rotacji roślin na polach jest wprowadzenie do niej roślin strączkowych. Konferencja umożliwiła przekazanie najnowszej wiedzy nt. upraw roślin białkowych w różnych systemach (w tym bezorkowej). W pierwszym wykładzie zalety i wady uprawy tradycyjnej i bezorkowej przedstawił prof. Janusz Smagacz z IUNG Puławy. Uprawa pasowa jest systemem bezorkowym i polega na bardzo głębokim spulchnianiu wysiewanych pasów roli. Jednocześnie w międzyrzędziach rolę pozostawia się niespulchnioną, a w okresie od zbioru przedplonu do siewu nie wykonuje się żadnych zabiegów uprawowych. W tym czasie gleba przykryta jest mulczem, czyli warstwą roślinną, która chroni niżej położone warstwy przed nadmiernym ogrzewaniem, parowaniem wody i przesuszeniem. Glebę spulchnia się na głębokości nawet 30-35 cm. Głębokie spulchnianie następuje w strefie wzrostu systemu korzeniowego. Ściernisko i resztki pożniwne pozostające na pasach nienaruszonych, tworzą okrywę zabezpieczającą glebę przed erozją. W technologii pasowej (strip-till) wykonuje się jednoczesną uprawę pasów roli z aplikacją nawozów mineralnych i wysiewem nasion. Służą do tego specjalistyczne agregaty uprawowe, zintegrowane z rozsiewaczem i siewnikiem. Pasy gleby nienaruszonej stanowią co najmniej połowę powierzchni przeznaczonej pod uprawę. Siew pasowy stosuje się w uprawie rzepaku, soi, buraków cukrowych, kukurydzy i słonecznika, a także zbóż i właśnie roślin białkowych. Uprawa pasowa pozwala na znaczą oszczędność czasu oraz środków finansowych. Istotne jest również zminimalizowanie nakładów na paliwo i nawozy. Ten rodzaj uprawy przyczynia się do mniejszego parowania wody i bardziej równomiernych wschodów roślin. Doskonale sprawdza się w mało korzystnych warunkach siedliskowych, umożliwiając większe plony na glebach silnie przesuszonych. Uprawa pasowa zapewnia efektywne wykorzystywanie przez rośliny składników pokarmowych, ponieważ aplikacja nawozów i mikroelementów jest bardzo precyzyjna. Gleba w uprawie pasowej zachowuje dużą wilgotność po deszczu i szybko się nagrzewa w uprawianych pasach. Siew pasowy ogranicza ponad to erozję wodną i wietrzną, a także rozwój chwastów. Przyczynia się natomiast do wzrostu żyzności gleby i bujności życia biologicznego w glebie. Uprawa pasowa to zatem doskonała alternatywa dla tradycyjnej uprawy orkowej. Doskonałym uzupełnieniem wykładu profesora okazał się praktyczny pokaz siewu pasowego zaprezentowany przez firmę Agromasz. Uczestnicy konferencji mogli zobaczyć podczas pracy siewnik SALVIS 3800 ciągniony przez 250-konny ciągnik firmy John Deer. Przedstawiciele firmy Agromasz omówili zasadę działania siewnika i zaprezentowali maszynę w pracy.

Drugi wykład przeprowadził Pan dr Marcina Sońta z SGGW w Warszawie. Wykład zawierał obszerne omówienie możliwości stosowania krajowych roślin białkowych w żywieniu zwierząt gospodarskich. Na przykład w żywieniu trzody chlewnej, jako podstawowe źródło białka stosowana jest obecnie poekstrakcyjna śruta sojowa z udziałem GMO. Do państw Unii Europejskiej importuje się rocznie około 36 mln ton produktów sojowych, w tym około 12 mln ton nasion i 19 mln ton śruty poekstrakcyjnej. Polska rocznie importuje około 2,5 mln ton poekstrakcyjnej śruty sojowej. W pokryciu krajowego zapotrzebowania na białko paszowe śruta sojowa stanowi około 62%, komponenty rzepakowe 23%, śruta słonecznikowa 7,5%, zaś białko z nasion roślin bobowatych tylko 6,5%. W wielu europejskich krajach trwa obecnie dyskusja, czy i w jakim stopniu z żywienia zwierząt można wyeliminować stosowanie pasz z udziałem GMO, zwłaszcza soi. W Polsce zakaz stosowania pasz genetycznie modyfikowanych został zapisany w ustawie o paszach z 2006 roku i od tego czasu był on już kilkakrotnie odkładany. Zgodnie z ostatnią nowelizacją zakaz wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt pasz modyfikowanych genetycznie został przesunięty do dnia 1 stycznia 2023 r.

Spośród uprawianych w Polsce roślin pastewnych największe możliwości uzupełnienia puli białka paszowego przedstawiają nasiona roślin bobowatych (dawniej strączkowe) i rzepak. Całkowite zastąpienie białka genetycznie modyfikowanej soi w mieszankach paszowych przy pomocy krajowych roślin bobowatych lub rzepaku może być trudne ze względu na graniczne udziały tych pasz w dawkach pokarmowych dla zwierząt, co jest związane z obecnością w ich składzie substancji antyodżywczych oraz wysoką zawartością włókna. Wspomniane substancje antyodżywcze powodują pogorszenie wchłaniania składników pokarmowych, zaburzenia w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego, zmniejszają wartość energetyczną pasz oraz zmniejszają jej spożycie poprzez obniżenie smakowitości. U zwierząt, szczególnie mło¬dych, oprócz słabszych efektów produkcyjnych mogą pojawić się: biegunka, zaburzenia ze strony układu rozrodczego, uszkodzenia nerek, wątroby, trzustki czy tarczycy. Z tego względu dąży się do maksymalnego obniżenia ich zawartości, a nawet całkowitego wyeliminowania z pasz i mieszanek dla zwierząt. Prowadzony w naszym kraju program wieloletni pt. „Ulepszanie krajowych źródeł białka roślinnego, ich produkcji, systemu obrotu i wykorzystania w paszach” ma na celu między innymi podniesienie wartości biologicznej i użytkowej białka pochodzącego z polskich upraw. W ramach tego programu przeprowadzono wiele badań z zakresu zastosowania roślin bobowatych i produktów rzepakowych w żywieniu trzody i drobiu oraz opracowano receptury mieszanek pełnoporcjowych z udziałem tych komponentów.

Gatunki roślin bobowatych uprawiane w Polsce na cele paszowe mogą być przeznaczane na zielonki, kiszonki, a przede wszystkim na nasiona. Wartość pokarmowa strączkowych jest niższa niż poekstrakcyjnej śruty sojowej, chociaż energia np. bobiku i grochu jest lepiej niż śruty sojowej wykorzystywana przez świnie. Zawartość białka, a szczególnie metioniny jest w śrucie sojowej znacznie wyższa, zaś lizyny niższa niż w strączkowych. Strawność białka i aminokwasów w nasionach grochu i bobiku jest niższa, a białka i lizyny w łubinie wyższa niż w śrucie sojowej. Wszystkie strączkowe zawierają mniej aminokwasów siarkowych, jednak te niedobory można łatwo uzupełnić preparatami z zakupu lub poprzez właściwe ich mieszanie z nasionami zbóż lub śrutą rzepakową. Najlepszymi paszami dla świń (poza ewentualnie uprawianą już w kraju soją bez udziału GMO) są: łubin żółty i groch siewny, a w dalszej kolejności - łubin wąskolistny i bobik.

Doskonałym uzupełnieniem wykładu dr Marcina Sońty była lustracja doświadczeń z roślinami bobowatymi zlokalizowanymi na polu doświadczalnym ŚODR Modliszewice. Uczestnicy mogli praktycznie zobaczyć i porównać gatunki roślin bobowatych. Szczegółową charakterystykę poszczególnych gatunków i odmian przedstawiła Pani mgr inż. Agnieszka Osiecka z Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych.

Konferencja umożliwiła bezpośrednie przekazanie najnowszej wiedzy nt. upraw roślin białkowych w różnych systemach (w tym bezokrkowej) i ich wykorzystanie w żywieniu zwierząt przez naukowców. A praktyczne zobrazowanie przedstawionych treści pokazami na polu doświadczalnym pozwoliło uczestnikom na zdecydowanie lepsze ich zrozumienie. Konferencja umożliwiło również nawiązanie kontaktów między rolnikami, doradcami a naukowcami. Już zaplanowaliśmy wyjazd studyjny do instytutu IUNG w Puławach oraz do gospodarstw stosujących technologie bezorkowe uprawy gleby. Wszystkich chętnych zarówno doradców jak i rolników serdecznie zapraszamy do udziału.

Piotr Witczak
Małgorzata Duda

Konferencja i pokazy na polu doświadczalnym w Modliszewicach - 23.06.2021 [M.Wiaderny]

Konferencja i pokazy na polu doświadczalnym w Modliszewicach - 23.06.2021

Na czym gospodarujemy?

Pole doświadczalne ŚODR Modliszewice jest położone w Modliszewicach, oddalone około 200 m do siedziby Ośrodka, przy trasie 746. Zajmuje łącznie powierzchnię 23,55 ha. Występują na nim gleby bielicowe należące do kompleksu zbożowo-pastewnego mocnego, klasy bonitacyjnej IIIa, IIIb i IVa. Zawartość próchnicy wynosi 2%, odczyn pH gleby od 5,6 do 6,0. Zawartość składników pokarmowych wynosi: fosforu wysoka i bardzo wysoka, potasu wysoka, magnezu średnia, mikroelementów średnia.

Mapa pola doświadczalnego w Modliszewicach

Opis upraw na Polu Doświadczalnym:

1. Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe:

Pszenica ozima
Pszenżyto ozime
Owies
Pszenica jara
Ziemniaki bardzo wczesne
Ziemniaki wczesne
Łubin żółty
Łubin wąskolistny
Bobik

2. Kolekcje roślin uprawnych:

Jęczmienia jarego
Jęczmienia ozimego
Żyta ozimego
Żyta jarego
Pszenżyta ozimego
Pszenicy ozimej
Owsa
Pszenicy jarej
Pszenżyta jarego
Mieszanek poplonowych i mieszanek miododajnych
Roślin bobowatych
Traw i roślin bobowatych drobnonasiennych

3. Demonstracje upowszechnieniowe:

Rzepak ozimy
Pszenica ozima
Pszenżyto ozime
Łubin Biały

Jak przezimowały rośliny, jaka była wiosna?

Przebieg pogody w listopadzie był na ogół korzystny dla naszych upraw. Utrzymująca się w ciągu miesiąca wysoka jak na tę porę roku temperatura powietrza i gleby podtrzymywała wegetację oraz stwarzała dobre warunki dla wschodów, wzrostu i rozwoju późno zasianych ozimin (większość zbóż na naszym polu zasialiśmy dopiero w II dekadzie października). Oziminy wysiane w optymalnych terminach agrotechnicznych w listopadzie krzewiły się. Dobowe wahania temperatury powietrza sprzyjały hartowaniu się roślin. Utrzymująca się w grudniu wysoka temperatura powietrza, wzrastająca okresami powyżej 10°C podtrzymywała wegetację, a warunki pogodowe nie stwarzały na ogół zagrożenia dla zimujących roślin. Oziminy w grudniu były dobrze wyrośnięte i rozkrzewione. Przebieg pogody w styczniu i w lutym, pomimo przejściowo występujących od drugiej dekady stycznia znacznych spadków temperatury powietrza przy powierzchni gruntu, dochodzących do -20°C, a miejscami nawet poniżej, nie stwarzał na ogół większego zagrożenia dla zimujących roślin. Występująca w tym czasie pokrywa śnieżna dostatecznie chroniła oziminy przed szkodliwym wpływem niskich temperatur powietrza i obniżeniem się temperatury gleby na głębokości węzła krzewienia. W lutym wystąpiły dni z dodatnią temperaturą powietrza oraz opadami deszczu. W pierwszej połowie marca nastąpiło ruszenie wegetacji. Jednak w dalszych dniach wystąpiły nocne przymrozki, a w panujące w miesiącu kwietniu i maj znaczne ochłodzenie zahamowało rozwój roślin. Opóźnienie wegetacji można było obserwować na rzepaku ozimym, który zakwitł dopiero 10 maja (zwykle zakwita do końca kwietnia). Zaletą powolnego rozwoju roślin była możliwość dobrego dokrzewienia się roślin. Do końca maja roślin były dostatecznie zaopatrzone w wodę. Dopiero miesiąc czerwiec przyniósł wyższe temperatury i przyspieszenie rozwoju roślin szczególnie kłoszenia zbóż ozimych. Na początku II dekady czerwca wystąpiły zwłaszcza na roślinach strączkowych pierwsze objawy niedoboru wody w glebie na najsłabszych stanowiskach. Jednak 12 i 13 czerwca przyszły opady deszczu w ilości 30 litrów na m2 i ustabilizowały stan roślin. Na dzień 14 czerwca stan roślin jest zadawalający a uwilgotnienie gleby dostateczne.

Jakie prace prowadzimy na naszym polu?

Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe:
1. Pszenica ozima - 32 badane odmiany
2. Pszenżyto ozime - 15 badanych odmian
3. Owies - 15 badanych odmian
4. Pszenica jara - 18 badanych odmian
5. Ziemniaki bardzo wczesne - 6 badanych odmian
6. Ziemniaki wczesne - 7 badanych odmian
7. Łubin żółty - 4 badane odmiany
8. Łubin wąskolistny - 5 badane odmiany
9. Bobik - 6 badanych odmian
Kolekcje upowszechnieniowe nowych odmian:
1. Jęczmienia jarego - 16 odmian
2. Jęczmienia ozimego - 10 odmian
3. Żyta ozimego - 10 odmian
4. Żyta jarego - 3 odmiany
5. Pszenżyta ozimego - 5 odmian
6. Pszenicy ozimej - 31 odmian
7. Owsa - 9 odmian
8. Pszenicy jarej - 17 odmian
9. Pszenżyta jarego - 3 odmiany
10. Mieszanek poplonowych i mieszanek miododajnych - 24 odmiany
11. Roślin bobowatych:
- łubinu wąskolistnego - 8 odmian
- łubinu żółtego - 2 odmiany
- łubinu białego - 2 odmiany
- grochu - 12 odmian
- bobiku - 3 odmiany
Demonstracje upowszechnieniowe o większych areałach:
1. Rzepak ozimy - odmiana Prince
2. Pszenica ozima - odmian Elixer, Hybery F1
3. Pszenżyto ozime - odmiana Sekret, Belkanto, Tadeus
4. Łubin Biały - odmiana Dieta