Chwasty w uprawach cz. III

Kolejna "porcja" chwastów segetalnych, którą krótko przedstawię obejmuje chwasty: przytulia czepna, skrzyp polny, starzec zwyczajny, powój polny, perz właściwy.

Artykuł zawiera zdjęcia autorskie, oraz zdjęcia, które zamieściłam dzięki uprzejmości i za zgodą prof. dr hab. inż. Teresy Dąbkowskiej z Wydziału Rolniczo-Ekonomicznego, Katedry Agroekologii i Produkcji Roślinnej na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie.

Przytulia czepna

To chwast, który zasięgiem występowania obejmuje cały świat (oprócz Antarktydy). Chwast tworzy silnie rozgałęzioną, często płożącą się łodygę, która z łatwością czepia się (stąd jej nazwa) innych roślin za pomocą haczykowatych włosków, zagłuszając je. Przytulia czepna występuje najczęściej na glebach żyznych, wilgotnych, z dużą zawartością azotu. W zwalczaniu przytulii wystarczą zwykle zabiegi agrotechniczne jak bronowanie, orka i usuwanie mechaniczne we wczesnej fazie rozwoju. Pozostawiona na polu i niezwalczana powoduje „zagłuszanie” roślin uprawnych i w znacznym stopniu utrudnia ich zbiór.

Przytulia czepna (fot. M. Miłek)

Skrzyp polny

Należy do rodziny skrzypowatych. Rozpowszechniony na całym świecie. W Polsce bardzo pospolity. Wyglądem przypomina małą choinkę. Rozmnaża się przy pomocy bardzo żywotnych kłączy. Bardzo dobrze rośnie na glebach wilgotnych tak gliniastych jak i piaszczystych. Ciekawostką jest, że na pędach skrzypu pasożytuje grzyb, który powoduje ciemnienie i gnicie łodyg. Kiedyś uważano - mylnie - że jest rośliną wskaźnikową - rośnie na glebach kwaśnych. Po latach okazało się, że skrzyp bardzo dobrze radzi sobie na glebach zasadowych. Zwalczanie tego chwastu jest niezwykle trudne. Zabiegi mechaniczne (uporczywe) znacznie osłabiają siłę wzrostu skrzypu polnego.

Skrzyp polny (fot. T. Dąbkowska)

Starzec zwyczajny

Należy do rodziny astrowatych. Występuje na terenie całej Europy, poza nią i w Polsce. Na terytorium kraju jest bardzo popularny. Często przez rolników nazywany niepoprawnie mleczem. Jest to roślina jednoroczna lub czasem dwuletnia. Okres kwitnienia w sprzyjających warunkach rozciąga się na cały rok kalendarzowy - nawet w zimie pod śniegiem. Częste zabiegi agrotechniczne (bronowanie, orka wiosenna) w znacznym stopniu ograniczają występowanie starca.

Starzec zwyczajny (fot. T. Dąbkowska)

Powój polny

należy do rodziny powojowatych. Jest pospolitym chwastem występującym w całej Europie jak również w Polsce. Jest też bardzo uciążliwy z uwagi na długie, płożące się pędy, które oplatają i niszczą rośliny uprawne. Do tego posiada bardzo rozbudowany i silny system korzeniowy, za pomocą którego z łatwością przemieszcza się na duże odległości. Dobrze rośnie na glebach gliniastych i piaszczystych. Powój polny często mylony jest z podobnym do niego rdestem powojowatym. Różnice w budowie liścia i korzenia tych gatunków przedstawia zdjęcie.

Powój polny (fot. T. Dąbkowska)

Perz właściwy

Należy do rodziny wiechlinowatych. Przeze mnie nazywany „królem chwastów” z uwagi na jego zdolności przetrwania w bardzo niekorzystnych warunkach siedliskowych. Nadzwyczaj dobrze radzi sobie na absolutnie wszystkich typach gleb. Zwalczanie perzu jest niezwykle trudne w uprawach, dlatego tak ważne jest zakładanie upraw na glebach wolnych od tego gatunku.

Perz właściwy (fot. T. Dąbkowska)

Małgorzata Miłek
Źródło: Atlas chwastów, wyd. PWR sp. z o.o.