Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul. Piotrkowska 30, 26-200 Końskie

Strona główna/Informacje i porady/Chwasty w uprawach (cz. V)

Chwasty w uprawach (cz. V)

2020-06-16

Kolejna grupa chwastów, którą chciałam opisać pogrupowana ze względu na miejsce ich występowania, to chwasty ruderalne i łąkowe.

  • Chwasty ruderalne (obszar poddany bardzo intensywnej działalności człowieka, w wyniku której całkowicie, lub w bardzo dużym stopniu uległy zniszczeniu znajdujące się na nim naturalne siedliska roślin i zwierząt) - występują zazwyczaj nieopodal siedlisk ludzi, na miejscach zasobnych w azot. Część z tych chwastów wywodzi się z lasów łęgowych, gdzie ziemia jest żyzna i próchniczna. Chwasty o takim pochodzeniu często tworzą własne skupiska. Do nich należą np.: łopian, pokrzywa.
  • Chwasty łąkowe - do chwastów łąkowych należą rośliny rosnące na trwałych użytkach zielonych lub pastwiskach np.: ostrożeń polny, wilczomlecz obrotny, szczaw tępolistny.

Pokrzywa

Należy do rodziny pokrzywowatych. Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji, Afryce Północnej, Ameryce Północnej. Rośnie w wilgotnych lasach i zaroślach oraz bardzo często, jako gatunek, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka, na żyznych siedliskach ruderalnych. Każdy z nas przekonał się na własnej skórze o parzących właściwościach włosków. Pokrzywa zwyczajna jest byliną, która rozmnaża się za pomocą nasion, ale także za pomocą niezwykle żywotnych kłączy. Kłącze może przyrastać na długość w ciągu sezonu wegetacyjnego nawet do 1,5 m długości. Pokrzywa jest rośliną azotolubną, dobrze rośnie na glebach żyznych, zasobnych w azot i fosforany oraz na glebach „przenawożonych”. Gorzej rośnie na glebach kwaśnych i z dużym zasoleniem. W miejscach słonecznych rośnie lepiej niż zacienionych. Dobrze sobie radzi na glebach wilgotnych, ale źle znosi długotrwałe miejsca długotrwale zalewane. Pokrzywa w uprawach roślin traktowana jest jako chwast, ale dziko żyjąca odgrywa istotną rolę w ekosystemie jako roślina żywicielska wielu gatunków owadów.

Pokrzywa zwyczajna (fot. M. Miłek)

Pokrzywa zwyczajna (fot. M. Miłek)

Łopian

Należy do rodziny astrowatych. We florze Polski jest to gatunek rodzimy. Inne nazwy łopianu to: łopuch, głowacz, kostropień, rzep, dziady. Występuje w Europie, na Syberii, w Himalajach, Chinach, Japonii, Azji Mniejszej, na Kaukazie. Jest rośliną dwuletnią, rośnie nawet do 2 m wysokości. Można ją spotkać na glebach żyznych, przy drogach, w miejscach lekko podmokłych. Rozmnaża się przy pomocy koszyczków kwiatowych roznoszonych przez zwierzęta, z łatwością zaczepiając się haczykowatymi łuski okrywy nasiennej do ich sierści.

Łopian (fot. M. Miłek)

Łopian (fot. M. Miłek)

Ostrożeń polny

Należy do rodziny astrowatych - jest rośliną wieloletnią. Występuje na obszarze prawie całej Europy, w tym Polski, gdzie jest występuje pospolicie. Ostrożeń dorasta do 1,50 cm wysokości i jest często mylony z ostem lub popłochem. Rośnie głównie na ścierniskach, w ogrodach, na łąkach, pastwiskach i trawnikach, na nieużytkach, terenach kolejowych, wysypiskach, poboczach dróg, w rowach i nad rzekami. Preferuje wszystkie typy gleb, a najbardziej dobrze przewietrzanych, zasobnych w składniki pokarmowe, toleruje silnie zasolone gleby. Szczególnie na pastwiskach jest bardzo uciążliwym chwastem.

Ostrożeń polny - siewka (fot. T. Dąbkowska)

Ostrożeń polny (fot. T. Dąbkowska)

Ostrożeń polny (fot. T. Dąbkowska)

Wilczomlecz obrotny

Należy do rodziny wilczomleczowatych. Występuje w stanie dzikim w Afryce Północnej, Azji i Europie. Roślina jednoroczna, owadopylna, kwitnie od kwietnia do września. W Polsce występuje jako pospolity chwast. Inna nazwa to wilczomlecz piłkowany. Dobrze rośnie na glebach zasadowych. Zachwaszcza zazwyczaj uprawy zbóż i warzywa.

Wilczomlecz obrotny (fot. T. Dąbkowska)

Wilczomlecz obrotny (fot. T. Dąbkowska)

Szczaw tępolistny

Należy do rodziny rdestowatych. Występuje w Europie, Azji i Afryce Północnej. W Polsce pospolity. Preferuje gleby wilgotne, zwłaszcza gliniaste, ilaste, próchnicze, bogate w składniki pokarmowe, zwłaszcza azot. Jest to bylina - kwitnie od czerwca do sierpnia. Zachwaszcza użytki zielone, a na pola uprawne przedostaje się z ich obrzeży i rowów. W ludowym nazewnictwie znany był jako szczaw łąkowy.

Szczaw tępolistny (fot. T. Dąbkowska)

Szczaw tępolistny (fot. T. Dąbkowska)

Małgorzata Miłek
Źródło: Atlas chwastów, wyd. PWR sp. z o.o.

udostępnij
do góry