Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul. Piotrkowska 30, 26-200 Końskie

Strona główna/Informacje i porady/Dlaczego smog jest niebezpieczny?

Dlaczego smog jest niebezpieczny?

2020-12-30

W okresie zimowym szczególnie zauważalny jest problem zanieczyszczonego powietrza i smogu. Poprzez ogrzewanie nieodpowiednio ocieplonych budynków, zużywamy mnóstwo energii. Z dymem wypuszczamy w powietrze pyły zawieszone, szkodliwe i rakotwórcze substancje oraz mnóstwo metali ciężkich.

Niska emisja, to emisja pyłów i szkodliwych gazów pochodząca z domowych pieców grzewczych i lokalnych kotłowni węglowych, w których spalanie węgla odbywa się w nieefektywny sposób. Cechą charakterystyczną niskiej emisji jest to, że powodowana jest przez liczne źródła wprowadzające do powietrza niewielkie ilości zanieczyszczeń. Duża ilość emitorów wprowadzających zanieczyszczenia z kominów o niewielkiej wysokości powoduje, że zjawisko to jest bardzo uciążliwe, gdyż zanieczyszczenia gromadzą się wokół miejsca powstawania, a są to najczęściej obszary o zwartej zabudowie mieszkaniowej

Pochodzenie zanieczyszczeń powietrza

Pyły i gazy emitowane do powietrza głównie w wyniku:

  • spalania paliw stałych w piecach i kotłach domowych (tzw. emisja punktowa);
  • spalania paliw płynnych w silnikach samochodowych (tzw. emisja liniowa);
  • spalania paliw stałych w energetyce i przemyśle (tzw. wysoka emisja);
  • procesów przemysłowych;
  • emisji wtórnej zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni odkrytych, np. dróg, chodników, boisk oraz powierzchni pylących.

10 faktów, które warto znać

  1. Zanieczyszczenie powietrza jest jednym z głównych czynników zagrażających naszemu zdrowiu. Pyły zawieszone wpływają na stan zdrowia ludzi bardziej, niż jakiekolwiek inne zanieczyszczenia. Zły stan powietrza ma wpływ na zwiększoną zapadalność na choroby takie jak: udar mózgu, choroby serca, rak płuc, a także przewlekłe i ostre choroby układu oddechowego, w tym astmy.
  2. Im niższy poziom zanieczyszczenia powietrza, tym lepszy stan naszego układu krążenia i układu oddechowego, a także ogólny stan naszego zdrowia. Długotrwałe narażenie na działanie pyłów zawieszonych powoduje, że w naszym organizmie dochodzi do przewlekłego stanu zapalnego.
  3. WHO sformułowało wytyczne dotyczące jakości powietrza „WHO Air quality guidelines”. Wytyczne te określają, jaki poziom zanieczyszczenia powietrza jest szkodliwy dla zdrowia. Według wytycznych WHO redukcja pyłów zawieszonych (PM10) z 70 do 20 mikrogramów na metr sześcienny (μg/m3), wpływa na zmniejszenie zgonów związanych z zanieczyszczeniem powietrza o około 15%.
  4. Według definicji WHO pyły zawieszone (particulate matter) to mieszanina cząstek stałych i cząstek ciekłych, a także substancji organicznych i nieorganicznych zawieszonych w powietrzu. Główne składniki pyłów zawieszonych to: siarczany, azotany, amoniak, chlorek sodu, sadze, pyły mineralne i woda.
  5. Cząsteczki pyłów zawieszonych najbardziej szkodliwe dla zdrowia to te o średnicy 10 mikrometrów lub mniej (≤ PM10). Cząsteczki PM10 mogą przenikać i osadzać się w głębi płuc, natomiast pył PM2,5 - cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra mogą przenikać również do krwi. Częsta ekspozycja na tego typu cząsteczki zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego, a także raka płuc.
  6. Pomiary jakości powietrza są zazwyczaj wyrażane w wymiarze dziennych lub rocznych stężeń cząstek PM10. Pomiary te zwykle opisują stężenie pyłów zawieszonych w mikrogramach na metr sześcienny (mg/m3). Jeśli dana stacja pomiarowa dysponuje dostatecznie czułymi narzędziami pomiarowymi, to udostępnia też stężenia drobnych cząstek (PM2,5 lub mniejszych).
  7. Istnieje ścisły związek pomiędzy narażeniem na działanie wysokich stężeń cząstek pyłów zawieszonych (PM10 i PM2,5) a zwiększoną śmiertelnością i zachorowalnością. I odwrotnie, kiedy stężenie małych i drobnych cząstek w powietrzu zmniejsza się - to zmniejsza się też śmiertelność (przy założeniu, że pozostałe czynniki pozostają takie same).
  8. Wytyczne WHO dotyczące pyłów zawieszonych. Dopuszczalny poziom stężenia pyłu PM10 w powietrzu to 20 μg/m3 średniorocznie, a 50 µg/m3w ujęciu dobowym. PM 2.5 w powietrzu to 10 μg/m3 średniorocznie, a 25 μg/m3 średnio w ciągu doby
  9. Pyły zawieszone mają wpływ na zdrowie nawet przy bardzo niskich stężeniach. A to oznacza, że każdy poziom zanieczyszczeń powoduje pewne szkody w naszym organizmie. Z tego powodu wytyczne WHO mówią o tym, że powinniśmy dążyć do osiągnięcia możliwie najniższych stężeń pyłów zawieszonych.
  10. Poważnym zagrożeniem dla zdrowia jest nie tylko narażenie na pyły zawieszone ale także ozon (O3), dwutlenek azotu (NO2) i dwutlenek siarki (SO2) są bardzo niebezpieczne dla organizmu. Podobnie jak w przypadku pyłów zawieszonych.
Indeks jakości powietrza PM10
[µg/m3]
PM2,5
[µg/m3]
O3
[µg/m3]
NO2
[µg/m3]
SO2
[µg/m3]
C6H6
[µg/m3]
CO
[mg/m3]
Bardzo dobry 0 - 20 0 - 13 0 - 70 0 - 40 0 - 50 0 - 6 0 - 3
Dobry 20,1 - 50 13,1 - 35 70,1 - 120 40,1 - 100 50,1 - 100 6,1 - 11 3,1 - 7
Umiarkowany 50,1 - 80 35,1 - 55 120,1 - 150 100,1 - 150 100,1 - 200 11,1 - 16 7,1 - 11
Dostateczny 80,1 - 110 55,1 - 75 150,1 - 180 150,1 - 200 200,1 - 350 16,1 - 21 11,1 - 15
Zły 110,1 - 150 75,1 - 110 180,1 - 240 200,1 - 400 350,1 - 500 21,1 - 51 15,1 - 21
Bardzo zły > 150 > 110 > 240 > 400 > 500 > 51 > 21

źródło: http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current

Anna Pilarska

zdj: pixabay.com

udostępnij
do góry