Sprzedaż nieprzetworzonych produktów rolniczych na przetwórstwo z gospodarstw ekologicznych odbywa się na tych samych zasadach, jak z produkcji konwencjonalnej, integrowanej czy innych systemów produkcji rolnej. Sprzedaż taka nie jest opodatkowana podatkiem dochodowym, a jedynie podatkiem rolnym. Ponadto, sprzedaż ta nie posiada ograniczeń ilościowych i obszarowych, a jedynym ogranicznikiem jest wielkość produkcji z gospodarstwa. Podlega jedynie nadzorowi ze strony Państwowej Inspekcji Sanitarnej, gdy sprzedaż dotyczy produktów roślinnych przeznaczonych do spożycia przez ludzi oraz Inspekcji Weterynaryjnej w przypadku przeznaczenia produktów rolnych na paszę.
Inaczej natomiast odbywa się sprzedaż produktów rolnych żywnościowych (do spożycia) bezpośrednio do konsumenta finalnego. Dotyczy to sprzedaży na targowiskach, placach targowych, w bramach własnych gospodarstw rolnych, w handlu obwoźnym, jak również sklepom i zakładom gastronomicznym (restauracje, bary, stołówki szkolne). Pomija się w ten sposób pośredników - jest to jeden ze sposobów zwiększenia dochodów wśród rolników. Działalność taka jest uregulowana przepisami prawa.
Istnieją trzy formy takiej sprzedaży.
W ramach tej formy sprzedaży dystrybucja dotyczy dostaw bezpośrednich, które mogą obejmować produkty produkcji pierwotnej nieprzetworzonej pochodzenia roślinnego, takie jak: zboża, owoce, warzywa, zioła i grzyby uprawne pochodzące wyłącznie z własnych upraw lub hodowli producentów produkcji pierwotnej, nie stanowiących działów specjalnych produkcji rolnej oraz pozostałe surowce pochodzące z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego. Do asortymentu zalicza się również kiszoną i suszoną formę wymienionych produktów.
Wielkości obrotu w ramach dostaw bezpośrednich nie mogą przekraczać wielkości zbiorów w skali roku, poszczególnych surowców uzyskanych przez producentów produkcji pierwotnej z gospodarstw rolnych, których są oni właścicielami lub użytkownikami.
Dopuszcza się również sprzedaż bezpośrednią produktów zwierzęcych nieprzetworzonych, takich jak:
Jednak wielości obrotów w ramach sprzedaży produktów zwierzęcych są ograniczone.
Działalność w ramach dostaw bezpośrednich może być prowadzona na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja pierwotna lub na terenie województw przyległych. Działalność taką należy zgłosić do Państwowej Inspekcji Sanitarnej, bądź Inspekcji Weterynaryjnej w zależności od asortymentu sprzedawanych produktów.
Ta forma działalności dotyczy sprzedaży przetworzonej produkcji zwierzęcej.
Działalność uznana jest jako MOL, jeżeli zakład prowadzi:
Zakład taki prowadzi sprzedaż produktów pochodzenia zwierzęcego konsumentowi końcowemu oraz dostawy tych produktów do innych zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem do konsumenta końcowego. Działalność taka podlega ograniczeniom ilościowym i jakościowym i jest nadzorowana przez Inspekcję Weterynaryjną.
W ramach tej formy sprzedaży rolnicy mogą sprzedawać nie tylko nieprzetworzone produkty, ale także różnego rodzaju produkty przetworzone w swoim gospodarstwie, m.in: szynki, kiełbasy, pasztety, masło, mleko, jaja, sery, marynaty, kiszonki, wyroby garmażeryjne bezmięsne, pierogi z mięsem, mąkę, kaszę, płatki, otręby, chleb, wyroby cukiernicze, oleje, soki, dżemy itd. Ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu ma stanowić co najmniej 50% składu tego produktu, z wyłączeniem wody.
W ramach rolniczego handlu detalicznego rolnicy mogą sprzedawać żywność wyprodukowaną we własnym gospodarstwie bez obowiązku płacenia podatku do kwoty 40 tysięcy zł. Po przekroczeniu tego progu takowa sprzedaż będzie dalej możliwa, ale od uzyskanej nadwyżki trzeba już będzie płacić podatek ryczałtowy od przychodów ewidencjonowanych, w wysokości 2% - rozliczany w Urzędzie Skarbowym, poprzez złożenie na formularzu PIT stosownych danych. W związku z powyższym sprzedaż w ramach rolniczego handlu detalicznego wymaga prowadzenia ewidencji sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych, odrębnej dla każdego roku podatkowego.
Przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych oraz ich sprzedaż nie może się odbywać przy zatrudnianiu osób na podstawie umowy o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, z wyłączeniem uboju zwierząt rzeźnych, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, przemiału zbóż, wytłoczenia oleju oraz soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów przez rolnika prowadzącego działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego.
Rolnicy zainteresowani tego typu sprzedażą zobowiązani są do jej zgłoszenia na co najmniej 30 dni przez dniem rozpoczęcia planowanej działalności. Wniosek w formie pisemnej należy złożyć odpowiednio:
W powiecie opatowskim wyprodukowano w 2018 roku następujące ilości ekologicznych warzyw i owoców:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zdecydowana większość produkcji owoców i warzyw sprzedawana jest do przetwórstwa na podstawie umów kontraktacyjnych z zakładami przetwórczymi. Część rolników jest członkami grup producenckich i tam sprzedają swoje produkty czyli również do przetwórstwa. Tylko niewielka ilość zbywana jest w formie sprzedaży bezpośredniej do odbiorcy finalnego. Dynamicznie rozwija się również sprzedaż przez Internet. Obserwuje się duże zapotrzebowanie na ekologiczne warzywa i owoce .
Henryk Janiszewski