Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul. Piotrkowska 30, 26-200 Końskie

Strona główna/Informacje i porady/Jak gotować, aby zachować najcenniejsze składniki?

Jak gotować, aby zachować najcenniejsze składniki?

2020-04-06

Gotowanie na parze to najzdrowszy sposób przyrządzania posiłków. Jest popularną i nowoczesną metodą gotowania. Pozwala zachować najwięcej witamin i składników mineralnych zawartych w warzywach oraz mięsie. Podczas tradycyjnego gotowania część cennych składników odżywczych przedostaje się do wody, którą niestety wylewamy.

Podczas zwyczajowego gotowania straty witamin i minerałów sięgają średnio 40%. Najbardziej podatne na zniszczenia są witaminy C oraz B - rozpuszczalne w wodzie. Długotrwałe gotowanie powoduje zniszczenie nawet do 70% witaminy C. Woda przejmuje też rozpuszczalne w tłuszczach witaminy A i E. Straty witamin zachodzą nawet podczas krótkiego gotowania, czyli blanszowania. Gotując na parze, nie powinno się dodawać tłuszczu, a także soli - jeśli już, to minimalnie, ponieważ para wydobywa zawartą w produktach sól.

Co można gotować na parze?

Temperatura gotowania na parze sięga nawet 120°C, dlatego potrawy są gotowe w krótkim czasie. W trakcie gotowania tradycyjnego temperatura gotowania w wodzie wynosi jedynie 100°C. Szczególnie łatwo rozgotować warzywa, stają się wtedy niesmaczne. Natomiast ugotowane al dente zachowują piękny kolor, są jędrne, świeże, mają wyrazisty smak i zachowują naturalny kolor. Na parze możemy gotować wszystkie warzywa, nawet liściaste, takie jak szpinak. Dzięki parze bardzo zyskują na smaku ziemniaki posypane ziołami, szparagi, brokuły jak również kalafior.

W tej nowatorskiej metodzie przygotowania posiłków możemy gotować niemal wszystko! Nie powinno się gotować na parze pomidorów, ponieważ tracą smak. W ten sposób przyrządzać możemy delikatne gatunki mięs - drób i cielęcinę. Pokrojone na małe porcje mięso, szybciej dochodzi jest miękkie i delikatne. Na parze znakomicie udają się też ryby. Przed gotowaniem należy je skropić sokiem z cytryny. Ważną zasadą jest, by przed gotowaniem mięsa i ryb pokroić je na kawałki równej wielkości - szybciej dochodzą, są miękkie i delikatne. Ryby i mięsa ugotowane na parze są lekkostrawne i mniej tłuste od smażonych, czy pieczonych.

Gotować na parze możemy także makarony, ryż i kasze. Para wodna doskonale wydobywa smak ryżu, szczególnie jego najszlachetniejszych aromatycznych odmian - basmati i jaśminowego. Gotowanie na parze jest też tradycyjnym sposobem przyrządzania kaszy kuskus.

Jak gotować na parze?

  • Produkty należy układać na wkładce do gotowania na parze tak, aby nie stykały się z wodą.
  • Produkty na wkładce powinny być rozłożone równomiernie, cienką warstwą.
  • Garnek ma być duży, musi w nim być odpowiednio dużo miejsca na parę wodną.
  • Pokrywka ma być dobrze dopasowana, by para nie uciekała.
  • Koszyczek z produktami wkładamy do garnka, gdy woda zacznie wrzeć i dopiero od tego momentu liczymy czas gotowania.
  • Woda nie powinna gotować się zbyt gwałtownie, tylko delikatnie szumieć. Należy pilnować, by się nie wygotowała, jeśli trzeba, dolewamy wrzątek by nie obniżyć temperatury.

Jak przyprawiać potrawy?

Produktów przed gotowaniem nie solimy, ponieważ łatwo je przesolić. Lepiej dosolić je już na talerzu. Do gotowania na parze należy stosować dużą ilość ziół, świeżych lub suszonych. Dla intensywniejszego aromatu, do wody możemy włożyć kilka gałązek świeżych ziół. Do gotowania ryb na specjalną okazję, wodę możemy zmieszać pół na pół z białym wytrawnym winem.

Sprzęt do gotowania na parze

Dla początkujących najlepsze są metalowe wkładki do gotowania na parze. Ich średnicę można dostosować do wielkości garnka. Do potraw orientalnych przeznaczone są bambusowe koszyczki.

Można je ustawiać piętrowo jeden na drugim - na dole gotować mięso, wyżej np. warzywa lub ryż. Wygodny w użyciu jest specjalny garnek do gotowania na parze - ma on perforowaną wkładkę, na której układa się produkty.

Zabieganym polecamy parowar. To urządzenie elektryczne pozwala zaoszczędzić sporo czasu, bo umożliwia gotowanie kilku dań jednocześnie: mięsa, ryb, warzyw. Poza oszczędnością czasu liczy się wygoda: nic nie wykipi ani się nie przypali, a automatyczny minutnik pozwala dokładnie ustawić czas gotowania. Niektóre parowary mają system podtrzymujący temperaturę po zakończeniu gotowania, a także programator umożliwiający włączenie go o określonej godzinie.

Na parze można też gotować w szybkowarze, kombiwarze i kuchence mikrofalowej z funkcją Steam Cooking. Takie kuchenki mają specjalne dwuczęściowe naczynie. Do dolnej części wlewamy wodę, w górnej układamy produkty. Dla zaawansowanych zwolenników lekkiej kuchni świetnym rozwiązaniem jest piekarnik parowy. Pozwala na jednoczesne gotowanie kilku potraw - ustawia się je na różnych poziomach, oszczędza czas.

Innowacyjnym rozwiązaniem są nowoczesne urządzenia elektryczne z dostępem do aplikacji, pozwalających na gotowanie posiłków według wybranego przepisu, które podpowiadają jaki składnik mamy dodać i w jakiej ilości. Roboty te umożliwiają przygotowanie posiłków różnymi metodami m.in.:

  • przygotowanie produktów fermentowanych np. serów, jogurtów;
  • gotowanie w wysokich temperaturach, potrawy skarmelizowane;
  • gotowanie sous-vide w stałych temperaturach;
  • wolne gotowanie pozwalające przygotować delikatne i soczyste potrawy.

Reasumując, gotowanie na parze to gotowanie szybko, zdrowo i smacznie. Zainteresowanie przygotowaniem posiłków w takiej formie jest coraz większe. Zwłaszcza, że żyjemy szybko i nie mamy zbyt wiele czasu na tradycyjne gotowanie. Dostępne na rynku urządzenia i rozwiązania pozwalają gotować zdrowo, zachowując wartościowe składniki odżywcze.

Marta Borek

Źródło:

  • miesięcznik „Zdrowie”
  • www.poradnikzdrowie.pl
udostępnij
do góry