Len jako pasza dla zwierząt

W Polsce uprawiany jest od wieków. Jeszcze w latach 70. XX wieku powierzchnia jego zasiewów wynosiła 130 tys. ha, a w latach 80. XX wieku nastąpiło załamanie produkcji. Obecnie len uprawia się na powierzchni ok. 1700 ha.

W Polsce jest kilka gatunków lnu występujących w warunkach naturalnych, w uprawie znaczenie ma len zwyczajny. Uprawia się jego formy przejściowe włóknisto-nasienne. Len ma dwie formy użytkowe: drobnonasienną i grubonasienną. Uprawiane w Polsce odmiany pochodzą z Hodowli Roślin Strzelce. Najbardziej znane z nich to Opal, Jantarol i Szafir. Pierwszą polska odmianą lnu oleistego jest Oliwin.

Obecnie len uprawiany jest głównie dla nasion. Jego włókno wykorzystuje się w przemyśle papierniczym oraz do produkcji wykładzin w budownictwie. Roczne zapotrzebowanie na nasiona lnu w krajach Unii Europejskiej wynosi ok 600 tys. ton. Około 100 tys. ton nasion pochodzi z produkcji, a 500 tys. jest importowanych z Kanady, USA, Rosji i Ukrainy.

Nasiona lnu zawierają w suchej masie 40% tłuszczu i 25% białka. Mają one właściwości lecznicze i dietetyczne. Tłuszcz lnu zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6. Kwasy tłuszczowe odgrywają bardzo ważną rolę w budowie hormonów, pracy układu krwionośnego, mają wpływ na powstawanie cholesterolu i fosfolipidów, wzmacniają odporność organizmu. Nasiona lnu mają 25% białka które zawiera ważne aminokwasy - lizynę, metioninę + cystynę, treoninę i tryptofan.

Len może być zastosowany w żywieniu bydła, krów mlecznych i bydła opasowego. Znane od dawna jest stosowanie siemienia lnianego jako pójła dla cieląt. W żywieniu koni bywa stosowany makuch lniany. Len stosują w żywieniu hodowcy ryb a szczególnie narybku.

W ramach wsparcia związanego z produkcją w sektorach produkcji roślinnej realizowana jest dopłata do produkcji lnu (w 2020 roku wynosi ona 492 zł). Z pewnością ta cenna roślina powinna być uprawiana na większej powierzchni.

Krzysztof Domagała

Źródło: „Len w żywieniu bydła” prof. dr. hab. Tadeusz Borowicz (Instytut Zootechniki Kraków), Trouw i My nr 3/2020