Szlakiem tradycji kulinarnych

Wyroby kuchni regionalnych w Polsce są bardzo zróżnicowane i odznaczają się niezwykłym bogactwem smaków. Są one ważnym składnikiem dziedzictwa kulturowego. Sposoby wytwarzania tradycyjnych potraw, przetworów i produktów powinny być popularyzowane i chronione. Służą temu między innymi konkursy, wyróżnianie ich w jadłospisach gospód i restauracji oraz oznaczanie znakami jakości i pochodzenia. W kuchni tradycyjnej dużą rolę odgrywają zastosowane składniki, metoda wytwarzania oraz naczynia, w których są wytwarzane.

W dawnych czasach pożywienie codzienne na wsi bywało bardzo skromne, jednak odznaczało się dużymi walorami smakowymi i odżywczymi. Były to przede wszystkim posiłki bezmięsne. Natomiast mięsne potrawy serwowane były tylko w święta lub podczas najważniejszych uroczystości związanych z kultem religijnym, takich jak święta wielkanocne, wesele, czy też chrzciny. Jajka, mleko i masło w kuchni wiejskiej pojawiały się od święta, ponieważ traktowano je jako produkty luksusowe. Przeznaczone były na sprzedaż lub wymianę w sklepie na inne potrzebne artykuły, na które w gospodarstwie brakowało pieniędzy. Rośliny dziko rosnące stanowiły ważny element jadłospisu, natomiast miód w leżakował w spiżarniach jako specjał. Wówczas miód pitny był popularnym trunkiem.

Potrawy tradycyjne są popularne, lubiane i często jadane. Przyrządzane są zarówno w polskiej kuchni domowej, jak i restauracyjnej. Kupujemy produkty tradycyjne, aby przypomnieć sobie smaki dzieciństwa z babcinej kuchni. Jednakże, jeśli któregoś składnika zawartego w przepisie tradycyjnym nie lubimy, możemy go zmodyfikować według uznania. Przepisy mogą stanowić inspirację w tworzeniu posiłku ze składników odpowiadających naszemu podniebieniu.

Jednym z najdawniej i najczęściej uprawianych jadanych warzyw w Polsce jest kapusta. Serwujemy ją na słodko lub jako kwaszoną. Jest podstawą wielu bardzo wielu potraw. Przyrządzamy ją na różne sposoby - w zupach, jako surówka, faszerowana (np. gołąbki), farsz do pierogów, bigos staropolski. Duszona kapusta z grzybami, grochem lub suszonymi śliwkami jest typowym daniem wigilijnym.

Przepis na tradycyjne kapuśniaczki w nowej odsłonie

Kapuśniaczki sprawdzają się nie tylko jako potrawa na święta, ale na różne uroczystości rodzinne, czy spotkanie ze znajomymi. Są dość pracochłonne, ale za to bardzo smaczne. Długo zachowują świeżość, oczywiście gdy są przechowywane w chłodnym miejscu.

Składniki na ciasto:

• 4 szklanki mąki pszennej;
• 1 szklanki śmietany kwaśnej 18%;
• 4 dag drożdży;
• 50 dag masła;
• płaska łyżeczka soli;
• szczypta cukru.

Sposób przyrządzenia ciasta

Drożdże kruszymy i mieszany ze śmietaną, dodając szczyptę cukru, czekamy do wyrośnięcia. Przesianą mąkę z masłem siekamy nożem na stolnicy, dodajemy wyrośnięty zaczyn oraz sól i wszystko wyrabiamy do uzyskania ciasta. Następnie ciasto pozostawiamy w ciepłym miejscu, przykrywamy i czekamy do wyrośnięcia objętości.

Składniki na farsz:

• kapusta biała - mała główka;
• 0,5 kg grzybów leśnych lub pieczarek;
• 5 średnich cebul;
• 30 dag sera żółtego;
• 3 ząbki czosnku;
• przyprawy: sól, pieprz, zioła prowansalskie;
• trochę tłuszczu do smażenia;

Przygotowanie

• Kapustę szatkujemy, gotujemy w lekko osolonej wodzie aż zmięknie i cedzimy, po ostudzeniu i odciśnięciu z wody kroimy drobno.
• Grzyby leśne gotujemy do miękkości i odcedzamy. Ostudzone kroimy w kostkę. Jeśli są to pieczarki, należy je zetrzeć na tarce o grubych oczkach i zagotować w osolonej wodzie, odcedzić na sitku i odstawić do ostudzenia.
• Cebulę należy pokroić w drobną kostkę i podsmażyć na rozgrzanej patelni, w niewielkiej ilości tłuszczu, aż do zrumienienia i pozostawić do schłodzenia.
• Ser żółty należy zetrzeć na tarce o grubych oczkach.
• Wszystkie składniki mieszamy, dodajemy czosnek przeciśnięty przez praskę, doprawiamy solą, pieprzem, ziołami - według uznania.
• Z części ciasta formujemy wałek, rozwałkujemy go na grubość 4-5 mm. Na ciasto nakładamy łyżką farsz, wzdłuż. Zawijamy ciasto na położony farsz, tak aby powstał rulon. Końcówki zawijamy pod spód, a rulon kroimy nożem ukośnie na małe kawałki, kładziemy na dużej blaszce wyłożonej papierem. Można posmarować na wierzchu rozbitym jajkiem. Pieczemy w temperaturze 180°C przez ok. 30 min - aż będą rumiane.

Marta Borek

Źródło: www.teatrnn.pl
fot. M. Kowalczyk