Zrównoważone zarządzanie gruntami

Jednym z elementów zrównoważonego rolnictwa (ang. Sustainable Agriculture) jest zrównoważona gospodarka, zarzadzanie glebą.

FAO definiuje zrównoważone zarządzanie gruntami (ang. SLM - Sustainable Land Mangament) jako „wykorzystanie zasobów ziemi, w tym gleby, wody, zwierząt i roślin, do produkcji towarów w celu zaspokojenia zmieniających się potrzeb ludzkich, przy jednoczesnym zapewnieniu długoterminowego potencjału produkcyjnego tych zasobów oraz utrzymanie ich funkcji środowiskowych”.

Produktywność i zrównoważony charakter systemu użytkowania gruntów zależy od interakcji między zasobami ziemi, klimatem i działalnością człowieka. Szczególnie w obliczu zmian klimatycznych dobór właściwego użytkowania gruntów dla danych warunków biofizycznych i społeczno-ekonomicznych oraz wdrażanie SLM są niezbędne do minimalizacji degradacji ziemi, rekultywacji terenów zdegradowanych, zapewnienia zrównoważonego wykorzystania zasobów ziemi (tj. woda i różnorodność biologiczna) oraz maksymalizacja odporności.

Zrównoważone użytkowanie gruntów i zarządzanie nimi (działalność człowieka) decydują o trwałości / odporności lub degradacji / wrażliwości zasobów ziemi.

Zrównoważone zarzadzanie gruntami (SLM) zajmuje się takimi tematami, jak ochrona gleby i wody, zarządzanie zasobami naturalnymi i zintegrowane zarządzanie krajobrazem (ILM). Obejmuje holistyczne podejście do osiągnięcia produktywnych i zdrowych ekosystemów poprzez integrację społecznych, ekonomicznych, fizycznych, biologicznych potrzeb i wartości, przyczynia się do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

 Zrównoważone zarzadzanie gruntami SLM opiera się na czterech zasadach.

1. Ukierunkowane wsparcie polityczne i instytucjonalne, w tym rozwój mechanizmów motywacyjnych do adaptacji SLM i generowania dochodów na poziomie lokalnym.
2. Podejścia ukierunkowane na użytkownika ziemi i partycypacyjne.
3. Zintegrowane wykorzystanie zasobów naturalnych w gospodarstwach i w skali ekosystemu.
4. Wielopoziomowe, wielostronne zaangażowanie i partnerstwa na wszystkich poziomach - użytkownicy gruntów, eksperci techniczni i decydenci.

FAO wdraża szereg programów i podejść związanych z SLM, takich jak:

• szkoły rolnicze;
• rolnictwo konserwujące;
• podejścia w skali zlewni i gospodarstwa do zintegrowanej gospodarki gruntami i wodami oraz upraw;
• lokalne planowanie zagospodarowania przestrzennego;
• zintegrowana ochrona roślin i szkodników;
• zrównoważona gospodarka leśna.

Degradacja ziemi i pustynnienie zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu i źródłom utrzymania milionów ludzi, zwłaszcza na terenach suchych. Co obiecujące, po wielu dziesięcioleciach pracy w terenie nad podejściami i praktykami SLM dostępnych jest wiele opcji SLM umożliwiających odwrócenie tych negatywnych trendów.

Krzysztof Domagała

Źródło: www.fao.org/land-water/land/sustainable-land-management/en/