Historia kartki świątecznej

Niezwykła tradycja wysyłania świątecznych kartek liczy wiele lat. Wielu z nas pamięta okres, gdy nasi dziadkowie otrzymywali kartki, pocztówki z życzeniami związane z obchodami Świąt Bożego Narodzenia. Otrzymane kartki oraz pocztówki zajmowały w domu honorowe miejsce, takie jak szyby kredensów lub dekoracje na komodach. Wówczas był to symbol pamięci o rodzinie. Choć dana osoba była daleko, to podświadomie czuło się jej bliskość. W obecnym czasie kartki bożonarodzeniowe przegrywają z elektroniką. Poznajmy, jakie były ich początki.

Jako pierwsza kartka świąteczna została opracowana na zamówienie Sir Henry’ego Cole’a w 1843 roku. Wykonana została przez zaprzyjaźnionego ilustratora. Na kartce została umieszczona wielopokoleniowa rodzina, która odpoczywa razem przy świątecznym stole. Kartka ta została sprzedana w 1000 egzemplarzy. Angielskie kartki świąteczne przez długi czas rzadko ukazywały religijne lub zimowe scenerie. Znacznie częściej można było spotkać wizerunki kwiatów, które miały przypomnieć odbiorcy o szybkim nadejściu wiosny.

W kolejnych latach sława kartek rosła, a ich forma ulegała zmianie. Na początku XX wieku producenci papeterii zainteresowali się produkcją pocztówek. W 1913 roku powstała firma Hallmark, która do dziś prężnie funkcjonuje. W owym czasie odniosła wielki sukces dzięki wprowadzeniu zwyczaju wysyłania kartek świątecznych adresowanych do żołnierzy odbywających służbę podczas I wojny światowej. W tym czasie stało się również popularne ręczne wykonywanie kartek bożonarodzeniowych, które były przekazywane z rąk do rąk. W połowie XX wieku ilustracje kartek świątecznych uległy zmianie, zaczęły się na nich pojawiać motywy religijne lub zimowe, charakterystyczne dla danej pory roku. Kartki zaczęto wykorzystywać jako przedmiot sprzedaży charytatywnej, a dochód był przekazywany na pomoc najuboższym.

Warto podkreślić, że wraz ze zwyczajem przesyłania kartek do rodzin czy bliskich osób, pojawił się również zwyczaj wysyłania oficjalnych kartek świątecznych. W 1840 roku na prośbę brytyjskiej rodziny królewskiej została stworzona pierwsza forma życzeń. Początkowo do otwartych kartek jako środka komunikacji międzyludzkich podchodzono z dystansem, gdyż była to jawna forma przekazu. Mimo niechęci, kartki pocztowe stały się podstawową formą i elementem składania życzeń. Dziś dzięki zachowanym pożółkłym, najstarszym kartkom możemy podziwiać dawną pomysłowość ilustratorów.

W Polsce kartonowe kartki świąteczne, które zwane były też „odkrytkami” zagościły XIX wieku, zaś ostateczną nazwę pocztówki zyskały w 1900 roku, za wstawiennictwem Henryka Sienkiewicza, który wziął udział w konkursie na nazwę kartki pocztowej w języku polskim. Mimo pojawienia się kartki świątecznej w Polsce tak wcześnie, zyskała ona popularność dopiero w latach 20. XX wielu. Do zakupu pocztówek zachęcały swoimi reklamami wszelakie kioski oraz księgarnie w lokalnych gazetach. Warto podkreślić, że dawniej pocztówki wysyłano oddzielnie, pierwszą na Święta Bożego Narodzenia, a drugą - z okazji Nowego Roku.

Obecnie możliwości zastąpienia tradycyjnej kartki świątecznej są ogromne. Możemy składać bliskim życzenia za pośrednictwem wiadomości SMS, czy portali społecznościowych. Są to rozwiązania uproszczone, którym mimo wszystko brakuje uroku pięknej papierowej pocztówki. W czasach, gdzie króluje internet czy telefonia komórkowa, mogłoby się wydawać, iż tradycyjne kartki to przeżytek. Mimo wszystko jest bardzo dużo osób, którzy nadal podtrzymują tą tradycję i korzystają z tej formy składania życzeń. Ważną kwestią jest również to, że nie musimy ograniczać się tylko do zakupu gotowych kartek, ale możemy własnoręcznie wykonać swoją kartę.

Olga Pakosz

Źródło:

• wikipedia.org
• radiopogoda.pl
• edupolis.pl