Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — w Modliszewicach dyskutowano o wdrażaniu innowacji w praktyce

11 kwietnia 2025 roku w siedzibie Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach odbyła się konferencja pod hasłem „Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — od badań naukowych po wdrożenie”, której celem było zaprezentowanie wyników innowacyjnych projektów realizowanych przez grupy operacyjne EPI (Europejskiego Partnerstwa na rzecz Innowacji). Wydarzenie zgromadziło liczne grono uczestników — rolników, przedstawicieli instytucji badawczych, doradców rolniczych oraz reprezentantów administracji publicznej. Konferencja odbyła się pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, co nadało wydarzeniu szczególną rangę i wymiar europejski.

Bezpieczeństwo żywnościowe priorytetem polskiej prezydencji w Radzie UE

Uroczystego otwarcia konferencji dokonała dyrektor ŚODR w Modliszewicach, Agnieszka Pietrzak, która w swoim wystąpieniu podkreśliła rolę, jaką odgrywają innowacje i współpraca między środowiskami naukowymi a rolnikami w kontekście budowania odporności rolnictwa i zapewnienia wysokiej jakości żywności. Zaznaczyła również, że wdrażanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych i organizacyjnych staje się dziś nie tylko odpowiedzią na wyzwania środowiskowe, ale także szansą na zwiększenie konkurencyjności i stabilności ekonomicznej gospodarstw. Dyrektor Pietrzak zaprezentowała też hasło polskiej prezydencji w Radzie UE - "Bezpieczeństwo, Europo!" - w tym podkreśliła rolę bezpieczeństwa żywnościowego.

Ważnym punktem konferencji było wystąpienie wiceministra rolnictwa Jacka Czerniaka, który omówił między innymi temat bezpieczeństwa żywnościowego w kontekście prezydencji Polski w Radzie UE. Minister zaznaczył, że bezpieczeństwo żywnościowe jest jednym z kluczowych priorytetów nie tylko krajowej, ale i europejskiej polityki rolnej. Wskazał na potrzebę wzmacniania lokalnych łańcuchów dostaw, inwestowania w nowoczesne i zrównoważone technologie produkcji oraz budowania odporności systemów rolniczych na zmiany klimatu i zawirowania rynkowe. W swoim wystąpieniu odniósł się także do aktualnych problemów w polskim rolnictwie, poruszając oczywiście najbardziej aktualny problem — zagrożenia wirusem pryszczycy. Minister Czerniak odniósł się także szeroko do zagadnień Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej.

Świętokrzyskie projekty innowacyjne zaprezentowane w praktyce

Po wystąpieniu ministra Jacka Czerniaka zaprezentowany został wykład prof. dr. hab. Zbigniewa Dolatowskiego z Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego — Państwowego Instytutu Badawczego, zatytułowany „Bakterie środowiskowe w żywieniu człowieka”. Profesor przedstawił znaczenie naturalnej mikroflory środowiskowej w kontekście zdrowia człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem bakterii fermentacji mlekowej oraz ich roli w poprawie funkcjonowania układu pokarmowego i odpornościowego. Omówił również potencjał prozdrowotny produktów fermentowanych, a także wyzwania związane z ich produkcją w warunkach przemysłowych. Podkreślił, że odpowiednio dobrane szczepy bakterii mogą pełnić funkcję nie tylko technologiczną, ale również terapeutyczną, co czyni je ważnym elementem przyszłościowej diety człowieka.

W dalszej części spotkania zaprezentowano trzy projekty zrealizowane w ramach działań grup operacyjnych EPI we współpracy ze Świętokrzyskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego. Każdy z projektów wpisywał się w tematykę innowacji, bezpieczeństwa żywności i przetwórstwa rolno-spożywczego z naciskiem na praktyczne wdrożenia.

W ramach realizacji grupy operacyjnej „Nasz czosnek”, dotyczącej projektu zatytułowanego „Innowacja technologiczna, procesowa i produktowa w zakresie wytwarzania liofilizowanych preparatów z czosnku kiszonego i czosnku czarnego o właściwościach prozdrowotnych”. Głos w tej części zabrała dr Beata Bartodziejska z Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego — PIB, przedstawiając innowacyjne rozwiązania w zakresie fermentacji i liofilizacji czosnku. W projekcie opracowano nową linię technologiczną do produkcji preparatów czosnkowych o wysokim potencjale prozdrowotnym, łączących właściwości czosnku kiszonego (z udziałem bakterii fermentacji mlekowej) oraz czarnego czosnku uzyskiwanego w procesie kontrolowanego starzenia. Efektem projektu jest nie tylko nowy produkt o dużych walorach sensorycznych i zdrowotnych, ale również technologia jego wytwarzania, gotowa do wdrożenia w praktyce.

Kolejna prezentowana grupa operacyjna pod nazwą „Zdrowe drzewo — smaczny owoc”, zrealizowała operację pod nazwą „Innowacyjna technologia zwalczania szkodników wraz z ulepszoną metodą organizacji i marketingu w ekologicznych sadach jabłoniowych i gruszowych”, opracowano kompleksowe rozwiązania wspierające ochronę sadów ekologicznych. Prezentację wyników badań w zakresie doboru technologii oprysku mieszaniną cieczy oleistych w sadach ekologicznych przedstawiła dr hab. inż. Katarzyna Golan, prof. Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, wskazując na znaczenie precyzyjnego doboru parametrów zabiegu dla jego skuteczności i bezpieczeństwa środowiskowego. Równolegle zaprezentowano prototyp opryskiwacza do olejowego oprysku drobnokroplistego, który został opracowany w ramach projektu. Urządzenie, którego prezentację przeprowadził dr inż. Łukasz Nowakowski z Politechniki Świętokrzyskiej, stanowi odpowiedź na potrzebę precyzyjnej aplikacji środków ochrony roślin w gospodarstwach ekologicznych.

Trzecim prezentowanym przedsięwzięciem realizowanym przez grupę operacyjną „Ochrona moszczu przed utlenieniem kluczem do wysokiej jakości wina”, dotyczył przeprowadzenia badań dotyczących wpływu udoskonalonych technologii wykorzystujących gazy obojętne w procesie przedfermentacyjnej obróbki moszczu na jakość chemiczną, sensoryczną oraz właściwości nutraceutyczne win białych i różowych. Wyniki badań przedstawiła dr Anna Stój z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, która omówiła zastosowanie gazów obojętnych — takich jak azot czy dwutlenek węgla — podczas maceracji i tłoczenia moszczu z wykorzystaniem pilotażowej prasy pneumatycznej. Dzięki ograniczeniu dostępu tlenu już na etapie wczesnej obróbki możliwe było znaczące poprawienie jakości wina, zarówno pod względem składu chemicznego, jak i właściwości sensorycznych. Projekt wykazał również potencjał tych technologii do zwiększenia stabilności i walorów zdrowotnych gotowego produktu, co ma istotne znaczenie dla rozwijającej się branży winiarskiej w Polsce.

Synergia między nauką, praktyką rolniczą i doradztwem kluczem do sukcesu

Po prezentacji projektów odbyła się dyskusja, w której udział wzięli zaproszeni goście, w tym przedstawiciele grup operacyjnych EPI, instytutów badawczych, a także instytucji okołorolniczych. Głos zabrali dr Magdalena Kapłan (Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie), prof. dr hab. Dorota Konopacka (dyrektor Instytutu Ogrodnictwa — PIB w Skierniewicach) i Katarzyna Sowa-Cichecka (dyrektor Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Kielcach) oraz Mariusz Porębski - broker innowacji ŚODR. Uczestnicy wymieniali się swoimi doświadczeniami oraz opiniami na temat zaprezentowanych innowacyjnych technologii i rozwiązań. Dyskusja skupiła się na praktycznych aspektach wdrażania nowych metod w rolnictwie, wyzwaniach związanych z adaptacją technologii w polskich gospodarstwach, a także na możliwościach dalszej współpracy między światem nauki, rolnictwa i doradztwa. Uczestnicy podkreślili istotną rolę takich spotkań w tworzeniu mostów między teorią a praktyką, które pozwalają na skuteczniejsze wdrażanie innowacji i podnoszenie konkurencyjności polskiego rolnictwa.

Konferencja zorganizowana przez ŚODR w Modliszewicach była doskonałym przykładem synergii między nauką, praktyką rolniczą i doradztwem. Przedstawione projekty dowodzą, że innowacyjne rozwiązania technologiczne i organizacyjne są możliwe do wdrożenia w realiach polskiego rolnictwa, przynosząc korzyści zarówno producentom, jak i konsumentom. Spotkanie pokazało również, jak istotne jest wsparcie instytucjonalne i współpraca interdyscyplinarna dla rozwoju nowoczesnego i odpowiedzialnego rolnictwa w Polsce.

Mariusz Porębski

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Innowacje a bezpieczeństwo żywnościowe — konferencja w Modliszewicach

Patronaty honorowe:

Konferencja została objęta patronatem:

• Patronat Ministra do spraw Unii Europejskiej podczas prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej w 2025 roku
• Patronat Honorowy Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Czesława Siekierskiego