Jakie zmiany w działaniu rolno-środowiskowo-klimatycznym od 2022 roku?

13 grudnia 2021 roku ukazał się projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Potrzeba zmiany przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego wynika ze zmiany Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (zatwierdzonej przez Komisję Europejską decyzją wykonawczą C(2021) 6553 z dnia 31.08.2021 r.) w zakresie Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego. Zmiany te obejmują:

1. Umożliwienie podejmowania zobowiązań w ramach wariantów 4.8., 4.9., 4.10. i 4.11 tj. dot. ochrony siedlisk lęgowych ptaków, na całym obszarze Natura 2000.

Dotychczas warianty „ptasie”, tj. 4.8.-4.11. Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego mogły być realizowane tylko na działkach rolnych położonych na wyznaczonych obszarach specjalnej ochrony ptaków (OSO).

2. Umożliwienie objęcia wsparciem w ramach Pakietu 7. Zachowanie zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie dodatkowych dwóch ras owiec: polskiej owcy górskiej i białogłowej owcy mięsnej oraz dwóch ras kóz: kozy kazimierzowskiej i kozy sandomierskiej.

W ramach Pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie wspierana jest hodowla określonych w PROW 2014-2020 ras zachowawczych
zwierząt, dla których Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy prowadzi programy ochrony. Obecnie przygotowano nowe programy ochrony dla dwóch ras owiec (polska owca górska, białogłowa owca mięsna) i dwóch ras kóz (kazimierzowska i sandomierska), w związku z czym konieczne jest włączenie hodowli tych ras w zakres wsparcia w ramach Pakietu 7.

3. Dopuszczenie mulczowania międzyplonów w Pakiecie 1. Rolnictwo zrównoważone i Pakiecie 2. Ochrona gleb i wód.

Dotychczas w okresie jesienno-zimowym zabronione były wszelkie zabiegi agrotechniczne na polach obsianych międzyplonem w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego. W ramach proponowanych zmian zakaz ten nie będzie dotyczył mulczowania.

4. Wprowadzenie w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego nowego Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk.

Realizacja zobowiązania ograniczona będzie do trwałych użytków zielonych (TUZ) położonych poza siecią Natura 2000.

Warunkiem przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk będzie posiadanie przez rolnika co najmniej jednej sztuki zwierzęcia z gatunków: bydło domowe, bawoły domowe, kozy, owce lub konie. oraz posiadanie przez rolnika użytków rolnych o powierzchni co najmniej 1 ha.

Wymogi obowiązujące w ramach pakietu we wszystkich typach użytkowania:

• Zakaz tworzenia nowych, rozbudowy i odtwarzania istniejących urządzeń melioracji wodnych (z wyjątkiem przypadków dotyczących dostosowania tych urządzeń do potrzeb związanych z utrzymaniem lub poprawą wartości przyrodniczej trwałego użytku zielonego).
• Zakaz stosowania komunalnych osadów ściekowych.
• Zakaz przeorywania.
• Włókowanie, a także bronowanie w określonych terminach.
• Ograniczenie nawożenia i stosowania środków ochrony roślin.

Wymogi obowiązkowe przy użytkowaniu kośnym i kośno- pastwiskowy:

• zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy),

Częstotliwość koszenia:

• Użytkowanie kośne - dwa pokosy w roku, w terminie od 1 czerwca do 30 września, pozostawienie nieskoszonego fragmentu działki rolnej o powierzchni wynoszącej 5-10% powierzchni tej działki. W obydwu stosowanych pokosach należy pozostawić nieskoszone te same fragmenty działki rolnej.
• Użytkowanie kośno-pastwiskowe jeden pokos w roku w terminie koszenia - od 1 czerwca do 30 września, pozostawienie nieskoszonego fragmentu działki rolnej o powierzchni wynoszącej 5-10% powierzchni tej działki.
• Dopuszcza się niepozostawianie fragmentów nieskoszonych w przypadku działek rolnych nieprzekraczających powierzchni 1 ha.

Dodatkowo przy użytkowaniu kośno-pastwiskowym:

• Wypas - od 1 maja do 15 października na obszarach do 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powyżej 300 m n.p.m.
• Obsada zwierząt - od 0,3 DJP/ha do 1,5 DJP/ha gruntów objętych wsparciem.

Wymogi obowiązkowe przy użytkowaniu pastwiskowym:

• Minimalna obsada zwierząt - od 0,5 DJP/ha do 2 DJP/ha gruntów objętych wsparciem,
• Termin wypasu - od 1 maja do 15 października na obszarach do 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powyżej 300 m n.p.m.,
• Wykaszanie niedojadów - raz w roku, do 31 października oraz zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy).

Długość zobowiązania: 1 rok,

Stawka płatności: 838 zł/ha

5. Wprowadzenie w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego nowego Pakietu 9. Retencjonowanie wody.

Płatność będzie przyznawana do trwałych użytków zielonych lub obszarów przyrodniczych:

• które w danym roku zostały zalane lub podtopione, w rozumieniu jako stan wysycenia profilu glebowego wodą na poziomie przynajmniej 80%, przez co najmniej 12 następujących po sobie dni w okresie od dnia 1 maja do dnia 30 września,
• położonych na działkach rolnych, o powierzchni wynoszącej co najmniej 0,1 ha, na których jest realizowane zobowiązanie RŚK w ramach Pakietu 4, 5 lub 8 (z wyłączeniem wariantu 4.3/5.3) i objętych obszarem zatwierdzonym odpowiednio w ramach Pakietu 4, 5 lub 8 (z wyłączeniem wariantu 4.3/5.3),

Warunek dot. zalania lub podtopienia będzie potwierdzany na podstawie danych z monitoringu satelitarnego IUNG-PIB udostępnianych ARiMR do 10 października.

Rolnik/zarządca nie będzie zobowiązany do posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej.

Długość zobowiązania: 1 rok

Stawka płatności 260 zł /ha

---------------------

Planowane jest, aby wprowadzone zmiany miały zastosowanie od kampanii naboru wniosków w 2022 r., tj. od 15 marca 2022 r.

Magdalena Jach