Mszyca ogórkowa

Mszyca ogórkowa jest dwudomowa, to znaczy, że ma dwóch żywicieli. Oprócz ogórka, dyni, cukinii, grochu czy oberżyny żeruje na innych roślinach, takich jak na przykład szakłak czy szałwia.

Mszyca ogórkowa występuje w dwóch formach: uskrzydlonej i nieuskrzydlonej. Formy uskrzydlone mają ciało o długości 2 milimetrów, ich głowa i tułów są koloru czarnego, a odwłok — zielony z plamkami po obu jego stronach. Forma bezskrzydła natomiast jest nieco mniejsza, bo o długości ciała od 1 do 1,5 mm i są one różnie ubarwione: od jasnożółtego, przez pomarańczowy do ciemnozielonego z czarnymi, długimi syfonami na odwłoku. Larwy są podobne do osobników dorosłych, ale trochę mniejsze.

Formą zimującą szkodnika są jego jaja złożone na częściach konstrukcyjnych osłon foliowych oraz na roślinach wymienionych wcześniej — czyli na kruszynie czy szakłaku. W ciągu sezonu rozwija się kilka pokoleń mszycy ogórkowej — im wyższe temperatury i brak opadów, tym pokoleń szkodnika jest więcej. Jedno pokolenie mszycy ogórkowej rozwija się w ciągu nawet siedmiu dni. Pierwsze pokolenie rozwija się na żywicielu pierwotnym, po czym uskrzydlone formy przelatują na żywiciela wtórnego, tam żerują i się rozwijają. Ostatnie pokolenie uskrzydlone przelatuje na żywiciela pierwotnego, na którym zapłodnione samice składają zimujące jaja.

Mszyce na liściu ogórka [fot. M. MIłek]

Szkody w uprawach (na przykład ogórka) wyrządzają osobniki dorosłe i młode/larwy. W wyniku żerowania szkodniki wysysają soki roślinne, osłabiając w ten sposób kondycyjnie rośliny. Dodatkowo mszyce wydzielają tak zwaną spadź, na której osadzają się grzyby, a ich czarny nalot ogranicza w znacznym stopniu asymilację liści. Zwalczanie mszyc po przekroczeniu progu szkodliwości jest o tyle ważne, ponieważ mszyce są również wektorami chorób wirusowych — przenoszą za pomocą aparatu kłująco-ssącego groźne dla roślin choroby wirusowe.

W aktualnym programie ochrony roślin warzywnych na 2024 r. zarejestrowane są środki z grupy limonoidów, które można stosować do 3 razy w sezonie i nie częściej niż od 7 do 10 dni. Inne środki to oleje roślinne jak Emulpar 940 EC. Do zastosowania są także polimery silikonowe, jak na przykład znany już plantatorom roślin ogrodniczych Siltac EC.

Małgorzata Miłek