Podsumowanie badań pięcioletniego programu Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach

6 grudnia 2020 r. Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach po raz kolejny zorganizował e-Konferencję Upowszechnieniowo-Wdrożeniową Nauka-Praktyce „Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego” - podsumowanie realizacji zadań w latach 2015-2020. E-konferencja odbyła się z podziałem na 5 obszarów tematycznych. Przedstawiono wyniki pięcioletnich badań i doświadczeń Instytutu Ogrodnictwa w wyniku, których powstały nowe odmiany, technologie, oferty wdrożeniowe oraz wiele publikacji.

Oto obszary tematyczne i zagadnienia prowadzonych badań.

Postęp biologiczny:

• Wytworzenie materiałów wyjściowych do hodowli wybranych gatunków warzyw z uwzględnieniem cech jakościowych, odpornościowych i prozdrowotnych. 
• Tworzenie i wdrażanie postępu biologicznego w systemie zrównoważonej produkcji sadowniczej (hodowla odpornościowa, jakościowa i adaptacyjna).
• Wytwarzanie i utrzymanie elitarnego materiału szkółkarskiego roślin sadowniczych wolnego od wirusów, fitoplazm i wiroidów.
• Nowe gatunki dla poszerzenia i zróżnicowania produkcji roślin ogrodniczych, w tym żywności funkcjonalnej - w doświadczeniach było11 gatunków badania prowadzono przez 5 lat na takich roślinach jak borówka niska, dereń jadalny, jagoda kamczacka, jeżyna bezkolcowa, pigwa pospolita, rokitnik pospolity, róże owocowe, świdośliwa olcholistna, winorośl, żurawina wielkoowocowa; rzedstawiono odmiany zalecane do uprawy w warunkach Polski; wykonano badania zawartości składników odżywczych owoców oraz różny sposób przetwarzania; zrobiono też doświadczenia przechowalnicze kilku gatunków (najlepiej przechowywała się pigwa pospolita).
• System oceny jakości, zdrowotności, czystości odmianowej i tożsamości genetycznej roślin ogrodniczych (rośliny jagodowe i czosnek) rozmnażanych metodą in vitro - majważniejszym elementem uprawy roślin ogrodniczych jest wysokiej jakości materiał wyjściowy, rozmnożeniowy; taką metodą produkcji zdrowego materiału wyjściowego jest metoda in vitro.

Bezpieczeństwo żywności i ochrona środowiska:

• Aktualizacja i opracowanie metodyk integrowanej ochrony roślin i Integrowanej Produkcji Roślin oraz analiza zagrożenia fitosanitarnego ze strony organizmów szkodliwych dla roślin - w ramach tematu opracowano 11 nowych metodyk integrowanej ochrony i zaktualizowano 14 już istniejących metodyk; opracowano 14 nowych metodyk Integrowanej Produkcji i zaktualizowano 32 już istniejących; przygotowano również 44 Poradniki Sygnalizatora.
• Opracowanie systemów wspomagania decyzji w ochronie roślin ogrodniczych (System HortiOchrona opracowany dla 6 gatunków ogrodniczych).
• Analiza możliwości integrowanej ochrony wybranych roślin ogrodniczych dla upraw małoobszarowych; opracowanie programów ochrony dla upraw małoobszarowych. 
• Opracowanie i ocena metod ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin - techniki ograniczające znoszenie cieczy roboczej.
• Badanie pozostałości środków ochrony roślin w ramach urzędowej kontroli ich stosowana.
  
  

Rozwój zrównoważonych metod produkcji ogrodniczej:

• Rozwój wodo- i energooszczędnych technologii upraw ogrodniczych.
• Rozwój zrównoważonego nawożenia roślin ogrodniczych i zapobieganie degradacji gleby i skażenia wód gruntowych.
• Regulowanie wzrostu i owocowania roślin ogrodniczych - metody przerzedzania zawiązków, mechaniczne ciecie drzew owocowych
• Doskonalenie ekologicznej produkcji ogrodniczej; przydatność odmian drzew owocowych i krzewów jagodowych do produkcji ekologicznej; ekologiczna produkcja materiału szkółkarskiego; przydatność odmian warzyw do upraw ekologicznych.
• Rozwój innowacyjnych technologii przechowywania i wykorzystania owoców i warzyw.
  
  

Działania na rzecz rozwoju pszczelarstwa w warunkach zmieniającego się środowiska:

• Hodowla i chów pszczół oraz dzikich owadów zapylających.
• Ocena bioróżnorodności owadów zapylających i pożytków pszczelich.
• Doskonalenie technologii pasiecznych w kontekście występowania i eliminacji niekorzystnych czynników, uwarunkowań ekonomicznych i jakości produktów pszczelich.
• Zaprószenie produktów pszczelich pyłkiem kukurydzy oraz analiza wykorzystania pożytku nektarowego z dobrych roślin pożytkowych przez rodziny pszczelich.
  
  

Upowszechnianie i wdrażanie wiedzy na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego.

Przedstawione podczas konferencji działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności polskiego ogrodnictwa ze szczególnym uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego są bardzo ważne dla producentów owoców i warzyw. W wyniku wielu długoletnich badań powstały nowe odmiany, zdrowy materiał wyjściowy, przetestowano nowe technologie w produkcji ogrodniczej, przebadano odmiany pod kontem przydatności w produkcji ekologicznej. Opracowano nowe metodyki integrowanej ochrony i produkcji roślin, i zaktualizowano już istniejące, przedstawiono stosowanie nowoczesnych technologii w produkcji wysokiej jakość żywności (przechowywanie, ciecie, ochrona itp.). Opracowano nowoczesnych systemy wspomagania decyzji oraz przeprowadzono wiele badań na rzecz pszczelarstwa. 

Szczegółowe informacje na temat badań i wdrożeń oraz kontakt z pracownikami Instytutu Ogrodnictwa na stronie internetowej Instytutu: www.inhort.pl.

Izabela Niedobit
Koordynator ds. SIR