Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul. Piotrkowska 30, 26-200 Końskie

Szczaw

2025-05-16

Szczaw - Rumex sp. L. - to rodzaj rośliny należącej do rodziny rdestowatych (Polygonaceae).

Szczaw zwyczajny należy do warzyw mało znanych lub bardzo rzadko uprawianych — który kiedyś był w każdym ogródku przydomowym, a obecnie wraca do łask. W Polsce najczęściej spotykanymi gatunkami szczawiu są szczaw zwyczajny, tępolistny i szczaw kędzierzawy. Wymienione gatunki szczawiu występują zarówno w stanie dzikim jak i w uprawie.

Innym, bardzo ciekawym gatunkiem jest szczaw krwisty. Jest  to mało wymagająca i bardzo dekoracyjna roślina wieloletnia tworząca zwarte kępy liści. Na tle zielonej blaszki liściowej widoczne są efektownie wyglądające karminowe użyłkowanie. Młode liście mają smak podobny do liści szczawiu i są bogatym źródłem beta-karotenu, który opóźnia proces starzenia, a także rutyny, która uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne.

Szczaw — posiada długie, lancetowate liście o charakterystycznym kwaskowatym smaku. Łodyga wzniesiona, a kwiatostany zebrane w wiechy. Szczaw występujący w Polsce jest byliną. Roślina ta w stanie dzikim występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Niektóre gatunki szczawiu jak szczaw ogrodowy są uprawiane jako warzywa liściowe i wykorzystywane w gastronomii do przygotowywania sałatek, farszów do pierogów i innych. Szczaw pospolity ma duże walory odżywcze, a jego charakterystyczny smak jest wynikiem obecności kwasu szczawiowego, który w  optymalnych ilościach wspiera procesy trawienne i nadaje orzeźwiający aromat. Spożywanie nadmiernych ilości szczawiu może doprowadzić do kamicy nerkowej. Szczaw jest jedną z roślin, który zawiera duże ilości witaminy C, a ta z kolei wzmacnia odporność organizmu, posiada działanie detoksykujące, reguluje trawienia i poprawia wygląd skóry.

Szczaw jest rośliną w uprawie niekłopotliwą. Najlepiej uprawiać go na glebach żyznych, umiarkowanie wilgotnych, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Wymaga stanowiska słonecznego lub półcienistego. Nasiona szczawiu najlepiej wysiewać wczesną wiosną tj. marzec-kwiecień lub późnym latem — odstępy między rzędami to 25-30 cm. Na 1 ha wysiewa się 3-4 kg nasion na głębokość ok. 1 cm. Innym sposobem uprawy jest uprawa z sadzonek uzyskanych z podziału rozrośniętej kępy. Aby zwiększyć ilość liści, do zbioru należy usuwać kwiatostany, co wydłuża ich okres wegetacyjny. Zbiór liści szczawiu najlepiej przeprowadzać wiosną lub wczesnym latem. Można zbierać całe liście jak i pędy. Materiał roślinny nie może być uszkodzony lub porażony przez choroby czy szkodniki. Zbiór powinien odbywać się w suche i ciepłe dni. Zebrane liście szczawiu można spożywać w stanie surowym i świeżym lub przetworzonym (suszonym, kiszonym, mrożonym).

Autor: Małgorzata Miłek

Źródło: Rośliny i warzywa mało znane, CDR Brwinów 2025.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Szczaw

 

udostępnij
do góry