Zapraszamy do obejrzenia filmu „Produkcja ziemniaków - problemy i rozwiązania”

Filmu „Produkcja zimniaków - problemy i rozwiązania” zrealizowany został w ramach operacji własnych Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR). Celem filmu jest transfer najnowszej wiedzy merytorycznej z zakresu upraw ziemniak, a także pomoc w lokalnym i krajowym rozwoju tej branży poprzez zidentyfikowanie jej aktualnych problemów oraz zaprezentowanie możliwych działań zaradczych (m.in. poprzez  wyeliminowanie nieprawidłowości rynkowych i fitosanitarnych - poprawna agrotechnika, nowoczesne technologie uprawy, bioasekuracja, Program dla Polskiego Ziemniaka) oraz zaprezentowanie możliwości wsparcia sprzedaży poprzez ich promocję oraz zrzeszanie się producentów.

W Polsce, po długotrwałym okresie spadku areału upraw ziemniaków, nastąpiła stabilizacja ich powierzchni i obecnie wynosi około 300 tys. ha. Osiągane plony zależą w dużym stopniu od warunków klimatycznych panujących w poszczególnych latach, a zbiory kształtują się w przedziale od 6,5 do blisko 10 mln ton. Ziemniaki uprawia w Polsce 400 tys. gospodarstw na 300 tys. ha, a to oznacza, że średnio na jedno gospodarstwo przypada 0,75 ha. Takie rozdrobnienie produkcji powoduje brak w wielu gospodarstwach odpowiedniej profesjonalizacji uprawy, szczególnie bioasekuracji. Jest to jedna z przyczyn występowania wielu groźnych chorób. Jedną z nich jest bakterioza pierścieniowa ziemniak. Mimo działań podejmowanych przez PIORIN nie udało się dotychczas wyeliminować tej choroby w naszym kraju. Powoduje to konieczność przeprowadzania badań fitosanitarnych każdej partii ziemniaków wysyłanych na export. Jest to często proces długotrwały i kosztowny. Utrudnia to lub uniemożliwia export do innych krajów UE nadwyżek produkcyjnych ziemniaków powstałych w latach urodzaju. Drugim ważnym problemem jest jakość produkowanych bulw, która jest często niewystarczająca. W latach suszy plony osiągane przez producentów były niskie, a zła jakość bulw powodowała, że nawet 30% zebranych bulw nie nadawało się do sprzedaży. Wynikało to również z braku odpowiednich miejsc do przechowywania ziemniaków w okresie zimowym. Powyższe problemy są przyczyną destabilizacje cen ziemniaków oraz braku opłacalności produkcji. Okazało się, że Polska, która była przez wiele lat potęgą w uprawie ziemniaka, teraz musi często importować bulwy z innych krajów. 

Szansą dla polskich producentów ziemniaków jest Program dla Polskiego Ziemniaka przygotowany przez MRiRW. Celem niniejszego programu jest wyeliminowanie bakterii Clavibacter michiganensis ssp. Sepedonicus z profesjonalnej produkcji ziemniaka w Polsce, zapewnienie swobodnego dostępu dla polskich ziemniaków do rynków pozostałych państw członkowskich UE i w konsekwencji poprawa opłacalności krajowej produkcji ziemniaka. Osiągnięcie wymienionych poniżej celów będzie wymagało podjęcia szeroko zakrojonych działań i współpracy doradców, inspektorów PIORIN i rolników. 

Cele programu to:

1. Uzyskanie profesjonalnej produkcji ziemniaka, wolnej od bakterii Clavibacter michiganensis ssp. Sepedonicus:

• wprowadzenie obowiązku wysadzania ziemniaków wolnych od bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,
• realizację dopłat do powierzchni obsadzonych kwalifikowanymi sadzeniakami ziemniaka,
• realizację wsparcia dla gospodarstw, w których wykryto bakterię Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,
• ułatwienie w zagospodarowywaniu porażonych bulw ziemniaka,
• zapewnienie szkoleń dla rolników z „bioasekuracji fitosanitarnej”.

2. Wyeliminowanie nieprawidłowości na krajowym rynku ziemniaka:

• wprowadzenie przepisów zobowiązujących do podawania kraju pochodzenia w przypadku obrotu ziemniakami oraz właściwego oznaczania ziemniaków młodych,
• zwiększenie kar za naruszenia przepisów dotyczących produkcji i obrotu ziemniakami,
• prowadzenie ukierunkowanych kontroli zdrowotności, znakowania i jakości w obrocie ziemniakami.

3. Promocja polskiego ziemniaka na rynku krajowym i rynkach zagranicznych.

Przewiduje się, że program będzie realizowany przez okres czterech lat. Zakłada się, że okres ten pozwoli na osiągnięcie poprawy zdrowotności upraw ziemniaka w celu wprowadzenia plonu do obrotu handlowego, w stopniu pozwalającym na zniesienie dodatkowych wymagań związanych z eksportem ziemniaków do pozostałych państw członkowskich. 

Film opracowany został na zlecenie Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach w ramach operacji "Nowoczesna uprawa ziemniaka z zachowaniem zasad bioasekuracji". Operacja współfinansowana ze środków ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Zapraszamy również do zapoznania się z publikacją "Nowoczesna produkcja ziemniaka", której wydawcą jest CDR Brwinów.

 Piotr Witczak