Ziarno siewne powinno być zdrowe

W integrowanej ochronie roślin jakość materiału siewnego ma bardzo duże znaczenie. Ważny jest wybór odmiany, która powinna cechować się wysokim stopniem odporności na choroby zbóż.

Zdrowotność nasion jest bardzo ważnym zagadnieniem, ponieważ przez ziarniak mogą przenosić się groźne choroby zbóż, takie jak:

• w pszenicy ozimej - fuzarioza zbóż, śnieć cuchnąca, śnieć karłowa, pleśń śniegowa, septorioza plew, głownia pyląca;
• w jęczmieniu ozimym - fuzarioza zbóż, głownia zwarta, głownia pyląca, pleśń śniegowa, pasiastość liści.

Ważną chorobą atakującą głównie żyto i pszenżyto jest sporysz zbóż i traw.

Kilka pośród wymienionych wyżej chorób ma duże znaczenie, ponieważ ich masowe wystąpienie dyskwalifikuje ziarno na cele spożywcze i paszowe.

Fuzarioza zbóż

Najczęściej występuje na zbożach ozimych. Choroba poraża różne części rośliny - siewki, liście, kłosy. Najgroźniejsza jest fuzarioza kłosów, ponieważ powoduje zanieczyszczenie zbóż mykotoksynami, które są bardzo szkodliwe dla zdrowia ludzi i zwierząt.

Śnieć cuchnąca

Powodowana jest przez grzyb Tilletia caries. Kłosy maja niebieskozielone zabarwienie, ziarna są wypełnione brunatnym pyłem. Grzyby Tilletia caries wydzielają trimetyloaminę, mykotoksynę groźną dla ludzi i zwierząt.

Śnieć karłowa

Poraża głównie pszenicę. Jej objawy to bardzo silne krzewienie, słaby wzrost, drobne twarde ziarniaki. Straty plonu mogą sięgać nawet 50%.

Sporysz zbóż i traw

Atakuje najczęściej żyto i pszenżyto. Najbardziej narażone jest żyto heterozyjne. Zamiast ziarniaków wytwarzane są sklerocja, których zawartość (alkaloidy) jest szkodliwa dla ludzi i zwierząt. Może powodować zatrucia.

Materiał siewny kwalifikowany jest wolny od chorób przenoszonych przez nasiona. Prowadzona jest kontrola polowa i laboratoryjna i tylko zdrowe nasiona mogą być kierowane do sprzedaży.

Krzysztof Domagała