Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul. Piotrkowska 30, 26-200 Końskie

Strona główna/Aktualności/Zmianowanie a płodozmian warzyw

Zmianowanie a płodozmian warzyw

2021-10-23

Płodozmian warzyw

Uprawa tych samych lub spokrewnionych ze sobą gatunków roślin na tym samym polu powoduje tzw. „zmęczenie gleby” i nasilenie występowania różnych agrofagów - szczególnie chorób i szkodników. Dlatego bardzo ważne jest, aby znać zasady i stosować płodozmian oraz zmianowanie.

Częstym powodem niestosowania odpowiedniego płodozmianu i zmianowania przez rolników jest brak odpowiedniej powierzchni uprawowej, przy jednoczesnym stosowaniu upraw w monokulturze. Często rolnicy specjalizują się w uprawie tylko jednego gatunku, np. pomidora gruntowego lub tylko papryki - przy jednoczesnym nasadzeniu tych gatunków na całej powierzchni uprawowej, jaką posiadają. Na skutek uprawy np. kapusty głowiastej na tym samym polu co roku, często dochodzi do występowania groźnej choroby, jaką jest kiła kapusty. W takim przypadku konieczna staje się przerwa w uprawie roślin przez co najmniej trzy/cztery lata. Często te dwa pojęcia zmianowanie/płodozmian są (mylnie) w różnych opracowaniach stosowane zamiennie.

Płodozmian

Płodozmian - jest to nic innego, jak „z góry” zaplanowana corocznie (na kilka lat) zmiana miejsca uprawy poszczególnych gatunków warzyw na danej powierzchni pola. Taki sposób uprawy pozwala jak najlepiej wykorzystać powierzchnię uprawową i w sposób naturalny ogranicza występowanie chorób i szkodników, a także chwastów. Jednym ze sposobów jaki możemy zastosować w gospodarstwie warzywniczym jest ułożenie płodozmianu cztero-, pięcioletniego. W takim przypadku daną powierzchnię dzielimy na cztery/pięć części i na każdej z nich siejemy/sadzimy określone gatunki warzyw. W kolejnych latach zamieniamy miejsce uprawy i tak przez cztery/pięć lat. Gatunek rośliny uprawnej również nie może być przypadkowy. Należy zaplanować jaki gatunek warzyw będzie uprawiany po jakim gatunku. Przykładowy płodozmian warzyw przedstawia poniższa tabela.

 

POLE I

POLE II

POLE III

POLE IV

ROK I

warzywa psiankowate

warzywa korzeniowe

warzywa kapustne

warzywa strączkowe

ROK II

warzywa strączkowe

warzywa psiankowate

warzywa korzeniowe

warzywa kapustne

ROK III

warzywa kapustne

warzywa strączkowe

warzywa psiankowate

warzywa korzeniowe

ROK IV

warzywa korzeniowe

warzywa kapustne

warzywa strączkowe

warzywa psiankowate

Zmianowanie

Zmianowanie - jest to następstwo konkretnych gatunków warzyw na danym (tym samym) polu. Podobnie jak przy planowaniu płodozmianu, tak i w planowaniu zmianowania wybór gatunku warzyw nie może być przypadkowy. Powinno się tak zaplanować zmianowanie roślin, aby uprawa roślin po sobie była najkorzystniejsza - jeżeli chodzi o zachowanie zdrowej kondycji gleby.

Ogólna zasada co do wyboru uprawianych roślin po sobie w kolejnych latach powinna opierać się na wyborze uprawy w jednym roku roślin płytko korzeniących się, a w drugim -  roślin głęboko korzeniących się. Jeżeli w jednym roku posadzimy rośliny bardzo wymagające co do składników pokarmowych, to w kolejnym roku należy uprawiać rośliny mało wymagające co do składników pokarmowych.

Płodozmian i zmianowanie powinny się zatem wzajemnie uzupełniać, w celu uzyskania jak najwyższych plonów, przy jednoczesnym utrzymaniu lub zwiększeniu urodzajności gleby.

Małgorzata Miłek

udostępnij
do góry