Innowacje ze świętokrzyskiego na Agrotechu 2024

2024-03-20

Tak, w województwie świętokrzyskim powstają innowacje dla rolnictwa. Rozwiązania te i produkty opracowywane są przez tak zwane grupy operacyjne (zorganizowane w formie np. konsorcjum), w skład których wchodzą różne podmioty z branży rolniczej. Projekty, które realizują te grupy współfinansowane są ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, a dokładnie z działania „Współpraca”.

Agrotech to jedne z największych w Europie, targi techniki rolniczej, w których uczestniczą firmy z całego świata, i których ofertę corocznie przybywa obejrzeć tysiące rolników. Takie wydarzenie było doskonałą okazją, aby zaprezentować nasze świętokrzyskie innowacje. Na stoisku promocyjnym ŚODR zobaczyć można było efekty projektów „Nasz czosnek” (www.czosnek.sodr.pl), „Słomka ze słomy” (www.slomkazeslomy.sodr.pl), „Wiśnia bez pestki” (www.wisniabezpestki.pl) oraz „Zdrowe drzewo - smaczny owoc” (www.tarcznik.sodr.pl).

„Nasz czosnek” to projekt, którego celem jest opracowanie i wdrożenie do produkcji liofilizowanych preparatów z czosnku poddanego fermentacji mlekowej (czosnek kiszony) i procesowi starzenia w kontrolowanych warunkach (czarny czosnek). W projekcie powstanie linia technologiczna do produkcji suchych preparatów czosnkowych, łączących prozdrowotne cechy czosnku oraz jego unikalne cechy żywieniowe i sensoryczne. W trakcie targów, na naszym stoisku samodzielnie można było zobaczyć i spróbować czosnku czarnego. Powstaje on w wyniku fermentacji czosnku białego (poddanie go wysokiej temperaturze i wilgotności). W wyniku tego zmienia on swoją konsystencję i kolor, stając się ciemno-brązowym lub wręcz czarnym. Jednak nie tylko kolor się zmienia - czarny czosnek zyskuje także specyficzny, słodko - pikantny smak, który jest mniej ostry w porównaniu z klasyczną wersją tej rośliny.

„Słomka ze słomy” to projekt, którego celem jest opracowanie innowacyjnej produkcji słomek ze słomy do różnych napojów. W projekcie przyjęto do realizacji dwa cele. Pierwszy - wyselekcjonowanie i wdrożenie gatunków zbóż i roślin wieloletnich wraz z udoskonaloną technologią uprawy, aby uzyskać słomę o odpowiednich parametrach (źdźbło lub łodyga sucha i pusta w środku, jednolita, o odpowiednim przekroju). Drugi - opracowanie i wdrożenie znacznie udoskonalonej technologii produkcji słomek (obejmie to m.in. opracowanie i wykonanie maszyny do zbioru słomy, zapewnienie odpowiednich warunków do magazynowania i przechowywania słomy jako półproduktu oraz zautomatyzowanej linii do cięcia słomy wraz z myciem, dezynfekcją i pakowaniem). Słomki ze słomy również można było obejrzeć i przetestować na naszym stoisku.

„Wiśnia bez pestki” - celem tego projektu jest zaprojektowanie, stworzenie i wdrożenie innowacyjnej technologii drylowania wiśni w taki sposób aby struktura owocu była naruszona w jak najmniejszym stopniu. W wyniku tych prac powstała prototypowa maszyna do drylowania w warunkach półprzemysłowych, która wycina niewielki otwór i pozwalający na usunięcie pestki w taki sposób, że struktura owocu zostaje prawie nienaruszona. Dzięki temu uzyskujemy owoc o walorach deserowych, który można wykorzystać do kandyzowania, suszenia, rodzynkowania lub mrożenia. Prototyp maszyny również zobaczyć można było na naszym stoisku.

„Zdrowe drzewo - smaczny owoc” - w tym projekcie celem jest opracowanie i wdrożenie technologii zwalczania szkodników w ekologicznych sadach jabłoniowych i gruszowych oraz prototypu opryskiwacza służącego do olejowego oprysku drobnokroplistego z wyborem optymalnej metody organizacji prac. Zaproponowane rozwiązanie oparte będzie na nieinwazyjnych dla środowiska i człowieka substancjach olejowych możliwych do zastosowanych nie tylko w okresie spoczynku, ale również w czasie sezonu wegetacyjnego.

Więcej o naszych projektach w filmie poniżej.

KSOW+ to nowość

Realizacja ww. projektów wspierana jest na etapie początkowym poprzez działania animujące (wpierające) w postaci szkoleń, wyjazdów studyjnych i konferencji, które realizowane są w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR). Zadaniem SIR jest wielopoziomowe wpieranie wdrażania innowacji do praktyki rolniczej, co odbywa się przede wszystkim poprzez działania brokerów innowacji, których „odnaleźć” można w każdym ośrodku doradztwa rolniczego (również świętokrzyskim).

Już od 2025 roku Sieć SIR działająca we wspomnianych ośrodkach przejdzie swoistą „modernizację”, a zakres jej działalności zostanie zacznie rozszerzony. Mowa tu o Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Plus (KOSW+), której SIR stanie się częścią, a same ośrodki doradztwa pełnić będą funkcję jednostek regionalnych (razem z samorządami województw). KSOW+ to kontynuacja dotychczas działającej już Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW), ale ze znacznie zmodyfikowanymi zadaniami i celami. Fundamentalnie KSOW+ to partnerska sieć wymiany informacji i współpracy na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w szeroko rozumiany rozwój rolnictwa, w tym podnoszenie jego konkurencyjności i poprawy jakości życia mieszkańców wsi i małych miast.

KSOW+ ma pod to przede wszystkim wspierać (informować, promować, upowszechniać) działania i interwencje wdrażane w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR 2023-2027). Tym samym już wkrótce ośrodki doradztwa rolniczego rozpoczną realizację różnych inicjatyw (zadań) polegających na wymianie lub upowszechnianiu wiedzy, informacji lub doświadczeń dotyczących:

wsparcia dochodów gospodarstw rolnych uzależnionego od powierzchni gospodarstwa i produkcji, w tym wsparcia dla młodych rolników,
działań na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt - ekoschematy,
wsparcia w sektorze owoców i warzyw oraz sektorze pszczelarskim,
rolnictwa ekologicznego,
interwencji związanych ze środowiskiem, klimatem, ochroną bioróżnorodności, zachowaniem zagrożonych zasobów genetycznych roślin i zwierząt, zalesieniami, systemami rolno-leśnymi,
wsparcia inwestycji w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność,
odnawialnych źródeł energii i poprawy efektywności energetycznej,
rozwoju współpracy w ramach łańcucha wartości,
tworzenia i rozwoju organizacji producentów i grup producentów rolnych, w tym poprawy pozycji rolników w łańcuchu wartości,
systemów jakości żywności oraz tworzenia krótkich łańcuchów dostaw,
zarządzania ryzykiem w gospodarstwie rolnym, w tym ubezpieczeń,
modernizacji sektora rolnego przez wspieranie i dzielenie się wiedzą, innowacjami i cyfryzacją w rolnictwie oraz zachęcanie do ich wykorzystywania.