O aktualnej sytuacji na rynku jabłek i gruszek na Spotkaniu Sadowniczym w Sandomierzu

Polska jest czołowym producentem jabłek w Europie i na świecie. Powierzchnia sadów jabłoniowych to 176 tysięcy hektarów, zbiory tych owoców w 2021 roku wyniosły 4,2 mln ton. Aktualna baza przechowalnicza to 1,5 mln ton. Polska jest drugim na świecie, po Chinach dostawcą jabłek do produkcji koncentratu jabłkowego. Co trzecie jabłko wyprodukowane w Unii Europejskiej pochodzi z Polski. Szacuje się, że przeciętna konsumpcja to 12,5 kg na osobę/rok.

W sezonie 2021/2022 były duże problemy w dystrybucji w związku z pandemią COVID-19, wystąpiły problemy z logistyką, wysokie były koszty wysyłek kontenerowych, poza tym białoruskie embargo, agresja Rosji na Ukrainę, ogromny wzrost kosztów energii, paliwa i środków produkcji. Nadal niekorzystna jest polityka zakupowa i sprzedażowa sieci handlowych i ich dostawców, poza tym rosnąca inflacja i dewaluacja złotego. Zakłady przetwórcze mają dużą rolę w zagospodarowaniu zapasów jabłek.

Zagospodarowanie krajowej produkcji przedstawia się następująco:

• konsumpcja krajowa to 15%, w tym supermarkety 60%, inne kanały sprzedaży 40%;
• eksport stanowi 30%, w tym 30-40% do UE, 60-70% do innych krajów;
• przetwórstwo zagospodarowuje 55%, w tym na produkcję koncentratu jabłkowego zużywa się 85%, natomiast soków NFC - 15%.

Obecnie nie ma dokładnych danych na temat zapasów jabłek, z uwagi na brak w Polsce mechanizmu szacowania stanów magazynowych, w tym też brak jest systemowych rozwiązań. Sytuacja na rynku sprzyja spekulacjom oraz zwiększa ryzyko po stronie sadownika. Stan zapasów jabłek zgodnie z danymi Światowego Stowarzyszenia Jabłek i Gruszek (WAPA) i Towarzystwa Rozwoju Sadów Karłowych na dzień 1 marca 2022 r. wynosi 895 tys. ton.

Średnia cena jabłek w Europie w lutym z sortowaniem i pakowaniem kształtowała się na następującym poziomie: w Polsce - 28,42 eurocenta, dla porównania we Włoszech 81,12, w Belgii 44,93, we Francji - 116,94, w Austrii - 102,99 eurocentów.

Najwyższy udział w sprzedaży jabłek w lutym miały odmiany: Gala, Idared, Golden Delicious, Red Jonaprince, Jonagold.

Jabłka w marketach często są słabej jakości, w ostatnim czasie stały się głównym produktem promocyjnym. Konsumpcja jabłek na osobę to 60-70 jabłek/osobę/rok, co daje nieco ponad 1 jabłko na tydzień. Z uwagi na niskie spożycie warto promować polskie jabłka i zachęcać do wyższego spożycia tych owoców. Należy zadbać, aby klienci oprócz cytrusów kupowali też nasze, polskie jabłka.

Wiesława Kaczorek

Źródło: wykład A. Paradowskiego na 30 Spotkaniu Sadowniczym w Sandomierzu

Zdjęcie główne: Grzegorz Jurkowski