Gryka i jej właściwości prozdrowotne

Gryka jest rośliną z rodziny rdestowatych, która obejmuje  się 15 gatunków rosnących dziko w umiarkowanym klimacie Europy i Azji. Do jej form uprawnych należy gryka zwyczajna, która ma długą tradycję uprawy na wielu kontynentach.

Pochodzi z rejonów wschodniej i środkowej Azji. W Polsce jest rośliną uprawną jednoroczną. Najczęściej w uprawie spotyka się odmiany: Hruszczowska, Emka, Panda.

Nasiona gryki stanowią bogate źródło składników odżywczych. Znajduje się w nich od 9 do 19% białka o doskonałym składzie aminokwasowym. Nasiona nie zawierają glutenu, a wiec mogą być stosowane w żywieniu osób chorych na celiakię. W nasionach znajduje się także dużo skrobi (do 70% suchej masy). Ważnym składnikiem nasion gryki jest błonnik (ok. 11% s. m. ), którego obecność usprawnia procesy trawienia, obniża poziom cholesterolu i zmniejsza ryzyko zawału. Nasiona gryki zawierają od 3 do 4% lipidów, wśród których przeważają nienasycone kwasy tłuszczowe.

Gryka dostarcza nam dużo składników mineralnych, wśród których najcenniejszy jest magnez, a poza nim także żelazo, cynk i mangan. Wśród witamin, jakie spożywamy jedząc grykę, przeważają witaminy z grupy B -działające antystresowo. Gryka zawiera dużą ilość tzw. Przeciwutleniaczy, takich jak: flawonoidy, flawony, fitosterole, które mają działanie ochronne przeciw chorobom serca i chorobom nowotworowym.

Dzięki tym zaletom nasiona gryki zalicza się do nasion o prozdrowotnym działaniu, służące do produkcji żywności funkcjonalnej. Dodatkową zaletą gryki jest to, że kwitnącą grykę odwiedzają pszczoły, a miód gryczany jest jednym z najcenniejszych miodów.

Krzysztof Domagała