Analizując budowę i skład chemiczny rośliny możemy się posłużyć przedstawionym poniżej schematem.
Od 70 do 90% składu rośliny stanowi woda. 10-30% - to sucha masa rośliny. W skład suchej masy rośliny wchodzą: substancja organiczna (95%) i popiół roślinny (5%). Pierwiastki budujące substancje organiczną rośliny to węgiel (C - 45% sm.), tlen (O - 42%), wodór (H -6,5%) i azot (N - 1,5%).
5% suchej masy rośliny to składniki mineralne, które możemy podzielić na dwie grupy:
Podstawowym procesem życiowym rośliny jest proces fotosyntezy, który możemy zapisać wzorem:
6 CO2 + 6 H2O >energia świetlna >C6H12O6 + 6 O2
W procesie tym woda i dwutlenek węgla przy udziale energii świetlnej tworzą proste związki organiczne, które następnie ulegają dalszym przemianom. Pobieranie CO2 z atmosfery i wbudowanie go w postaci związków organicznych do roślin możemy nazwać biosekwestracją. Rośliny tworząc plon redukują CO2 (są reduktorami). Bardzo ważnym zagadnieniem jest wytwarzanie tlenu, którego obecność w atmosferze warunkuje życie na ziemi. Stworzenie roślinie optymalnych warunków wzrostu i rozwoju, zaopatrzenie w wodę i składniki pokarmowe - sprzyja dobremu plonowaniu.
Składniki pokarmowe to wszystkie składniki mineralne niezbędne do wzrostu i rozwoju rośliny. Rośliny charakteryzują się zróżnicowanym zapotrzebowaniem na poszczególne składniki pokarmowe.
Przykład. Średnie jednostkowe pobranie składników pokarmowych przez pszenicę konsumpcyjną (kg/t ziarna + odpowiednia masa słomy):
Potrzeby nawozowe jest to ilość składników pokarmowych, jaką należy wnieść do gleby w postaci nawozów dla zaspokojenia wymagań pokarmowych roślin. Potrzeby te zależą od zasobności gleb w składniki pokarmowe. Zasobność gleb należy określić dokonując analiz w Okręgowej Stacjji Chemiczno-Rolniczej. Jest to podstawa prawidłowego zrównoważonego nawożenia.
Krzysztof Domagała