Jedni chodzą po lasach na grzyby, inni zbierają jagody, a jeszcze inni ślimaki. Zbiór ślimaków może być nie tylko przyjemny, ale też opłacalny. Za kilogram ślimaków w skupie można dostać nawet 3zł, a popyt na winniczki z Polski wciąż rośnie. Polskie ślimaki są cenione kulinarnie we między innymi we Francji. Zanim jednak winniczek trafi na kulinarny stół, musi zostać zebrany. Na to nie ma jednak już zbyt wiele czasu, można je zbierać tylko do końca maja. Ponieważ krajowy winniczek Helix pomatia jest gatunkiem objętym częściową ochroną. Może być pozyskiwany poprzez ręczny zbiór osobników o średnicy muszli nie mniejszej niż 30 mm w okresie od dnia 20 kwietnia do dnia 31 maja. Winniczki powinny osiągać takie rozmiary, gdy uzyskują dojrzałość płciową w wieku około trzech lat. W ocenie RDOŚ zachowanie minimalnego wymiaru muszli jest szczególnie istotne, ponieważ zbieranie osobników niewymiarowych (mniejszych nawet o 1-2 mm) może spowodować, że znaczna część winniczków nie zdąży spełnić swojej funkcji rozrodczej warunkującej przetrwanie lokalnych populacji.
Pozyskiwanie ślimaków winniczków z terenu województwa świętokrzyskiego wymaga uzyskania zezwolenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach wydawanego w trybie art. 56 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. W przypadku, gdy wnioskodawca planuje pozyskanie ślimaków winniczków z terenu więcej niż dwóch województw wniosek należy złożyć do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Wniosek winien zawierać informacje określone w art. 56 ust. 6 ustawy o ochronie przyrody. Ze względu na ograniczony czas możliwości pozyskiwania ślimaków winniczków i czas niezbędny do wydania zezwolenia wniosek należy złożyć z odpowiednim wyprzedzeniem. Wskazane jest składanie wniosków w terminie do dnia 15 marca roku, w którym planowane jest pozyskanie. Osoby które chciałyby zbierać ślimaki w przyszłym roku powinny tę datę zapamiętać.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Kielcach przewiduje następujące ograniczenia i wstrzymania w wydawaniu zezwoleń na zbiór osobników tego gatunku w latach 2015-2020:
powiat buski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Pacanów |
500 |
Stopnica |
500 |
Nowy Korczyn |
500 |
Wiślica |
zakaz pozyskania |
Solec Zdrój |
500 |
Gnojno |
500 |
Tuczępy |
500 |
Busko-Zdrój |
500 |
powiat jędrzejowski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Jędrzejów |
800-1000 |
Sędziszów |
500 |
Małogoszcz |
500 |
Sobków |
zakaz pozyskania |
Wodzisław |
500 |
Nagłowice |
500 |
Oksa |
zakaz pozyskania |
Imielno |
500 |
Słupia Jędrzejowska |
800-1000 |
powiat kielecki:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Kielce |
zakaz pozyskania |
Chęciny |
zakaz pozyskania |
Daleszyce |
800-1000 |
Bodzentyn |
zakaz pozyskania |
Chmielnik |
zakaz pozyskania |
Piekoszów |
500 |
Morawica |
500 |
Górno |
500 |
Zagnańsk |
500 |
Miedziana Góra |
500 |
Bieliny |
zakaz pozyskania |
Strawczyn |
zakaz pozyskania |
Nowa Słupia |
zakaz pozyskania |
Masłów |
500 |
Mniów |
500 |
Łopuszno |
500 |
Sitkówka Nowiny |
500 |
Łagów |
zakaz pozyskania |
Raków |
zakaz pozyskania |
Pierzchnica |
500 |
powiat kazimierski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Kazimierza Wielka |
500 |
Skalbmierz |
500 |
Bejsce |
500 |
Czarnocin |
500 |
Opatowiec |
500 |
powiat konecki:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Końskie |
500 |
Stąporków |
zakaz pozyskania |
Radoszyce |
800-1000 |
Gowarczów |
500 |
Fałków |
800-1000 |
Smyków |
500 |
Słupia Konecka |
800-1000 |
Ruda Maleniecka |
500 |
powiat opatowski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Opatów |
500 |
Ożarów |
500 |
Iwaniska |
800-1000 |
Tarłów |
zakaz pozyskania |
Lipnik |
500 |
Baćkowice |
500 |
Wojciechowice |
500 |
Sadowie |
500 |
powiat ostrowiecki:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Kunów |
zakaz pozyskania |
Ćmielów |
800-1000 |
Ostrowiec Świętokrzyski |
800-1000 |
Bodzechów |
zakaz pozyskania |
Waśniów |
800-1000 |
Bałtów |
zakaz zbioru |
powiat pińczowski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Pińczów |
zakaz pozyskania |
Działoszyce |
800-1000 |
Złota |
500 |
Michałów |
500 |
Kije |
800-1000 |
powiat sandomierski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Sandomierz |
500 |
Koprzywnica |
500 |
Zawichost |
zakaz pozyskania |
Dwikozy |
800-1000 |
Samborzec |
500 |
Klimontów |
500 |
Łoniów |
500 |
Obrazów |
500 |
Wilczyce |
500 |
powiat skarżyski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Skarżysko-Kamienna |
zakaz pozyskania |
Suchedniów |
500 |
Bliżyn |
zakaz pozyskania |
Skarżysko Kościelne |
500 |
Łączna |
zakaz pozyskania |
powiat starachowicki:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Starachowice |
500 |
Wąchock |
zakaz pozyskania |
Pawłów |
500 |
Brody |
zakaz pozyskania |
Mirzec |
zakaz pozyskania |
powiat staszowski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Staszów |
zakaz pozyskania |
Połaniec |
500 |
Bogoria |
500 |
Osiek |
500 |
Rytwiany |
800-1000 |
Szydłów |
500 |
Łubnice |
800-1000 |
Oleśnica |
500 |
powiat włoszczowski:
gmina |
maksymalna wielkość pozyskania winniczków w kg na rok |
Włoszczowa |
800-1000 |
Krasocin |
500 |
Kluczewsko |
zakaz pozyskania |
Secemin |
800-1000 |
Moskorzew |
800-1000 |
Radków |
500 |
Należy mieć na uwadze, że wskazana możliwość pozyskania ślimaka winniczka nie dotyczy terenu rezerwatów przyrody znajdujących się na terenie poszczególnych gmin a także terenu Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Ślimak winniczek (Helix pomatia) to największy lądowy ślimak występujący w naszym kraju. Jako gotowy produkt spożywczy ślimaki są eksportowane głównie do Francji, Austrii i Włoch. Poza dziko żyjącymi winniczkami, Polska eksportuje również gatunki pochodzenia afrykańskiego i śródziemnomorskiego z hodowli fermowych. Oprócz mięsa ślimaki wykorzystuje się do produkcji smacznej ikry, oraz pozyskiwania ich śluzu do wyrobów kosmetycznych (głównie różne kremy odmładzające i maści przeciwbakteryjne stosowane przy gojeniu ran).
Rafał Sieroń
Źródło: kielce.rdos.gov.pl