Majowe lustracje sadów jabłoniowych

W okresie opadania płatków z kwiatów jabłoni, co sygnalizuje koniec kwitnienia, zaczynamy prowadzić lustracje sadów pod kątem występowania choroby bakteryjnej - zarazy ogniowej.

Objawów szukamy przez cały okres wegetacji w odstępach 7-10-dniowych. Zainfekowane kwiaty brunatnieją i zamierają, pozostając na drzewie. Jednoroczne pędy zwijają wierzchołki w charakterystyczny pastorał, liście brunatnieją, zamierają, ale nie opadają z pędów. Z daleka takie pędy wyglądają jak spalone, stąd też nazwa choroby.

Lustracje prowadzimy szczególnie w sadach:

• z odmianami podatnymi na te chorobę: Ligol, Ligolina, Idared, Szampion, Topaz, Gloster, Pinova, Jonagold, Celeste, Close, Jonatan, Ambassy, Freedom, Geneva Early, Oliwka Żółta, Paulared, Pilot, Sawa, Wealthy, Witos, Antonówka, Braeburn, James Grieve, Lodel;
• w których stwierdzono chorobę w latach poprzednich;
• sąsiadujących z widocznymi ogniskami zarazy ogniowej (także z roślinami nie sadowniczymi np. głogi, jarzębiny, irgi i ogniki popularne w naszych ogrodach).

Zaraza ogniowa (fot. E. Krempa)

Jeżeli jesienią mamy w planach założenie sadu to już od maja aż do końca sierpnia warto prowadzić lustracje na obecność pędraków w glebie (chrabąszcz majowy, chrabąszcz kasztanowiec, guniak czerwczyk). Po posadzeniu sadu, walka z nimi jest praktycznie niemożliwa. Pobieramy próbki gleby z 32 dołków, każdy o wymiarach 25 x 25 cm i głębokości 30 cm.

Na powierzchni 2 m² powinniśmy wykopać minimum 8 takich dołków. Próg zagrożenia to 1 pędrak przypadający na 2 m² powierzchni pola.

Chrabąszcz kasztanowiec (fot. E. Krempa)

Kontynuujemy już od końca kwitnienia lustracje na obecność przędziorka owocowca i chmielowca. Co 10 dni przeglądamy po 1 rozetce liściowo-kwiatowej z 40 drzew (kwatera 5 ha). Rozetki pobieramy ze środka korony. Średnio minimum 3 formy ruchome na liść stanowią już próg zagrożenia, sygnalizujący wykonanie zabiegu.

W czasie kwitnienia wybieramy losowo 20 drzew (5 ha), a na nich po 10 kwiatostanów. 15% uszkodzonych kwiatów oznacza, że w przyszłym sezonie powinniśmy wykonać zabieg na kwieciaka jabłkowca.

Na początku kwitnienia umieszczamy w sadach białe pułapki lepowe do odłowu samców owocnicy jabłkowej. Pułapki sprawdzamy co dwa dni, obecność 20 owadów oznacza moment wykonania zabiegu.

Zawiązki jabłek uszkodzone przez owocnicę (fot. z archiwum ŚODR)

Po kwitnieniu oglądamy pnie i konary jabłoni pod kątem występowania bawełnicy korówki. Wybieramy losowo 50 drzew z 5 ha sadu, jeżeli w tej próbie znajdziemy 2 drzewa z koloniami mszyc oznacza to, że przekroczony został próg zagrożenia.

Bawełnica korówka (fot. E. Krempa)

Po kwitnieniu dokładnie lustrujemy liście na obecność mszycy jabłoniowej (próg zagrożenia to 15 pędów z koloniami w próbie 150 pędów, z 50 drzew pobieramy po 3 długopędy) i jabłoniowo-babkowej (próg zagrożenia to już 1 drzewo z koloniami w próbie 50). Próby określone są dla kwater 5-hektarowych.

Mszyce na liściu jabłoni (fot. E. Krempa)

W maju wywieszamy także pułapki feromonowe do odłowu motyli owocówki jabłkóweczki. Pułapki sprawdzamy aż do sierpnia, 2-3 razy w tygodniu. Za każdym razem notujemy liczbę odłowionych osobników i usuwamy motyle. Jeśli w ciągu jednej doby łapie się minimum 5 motyli i sygnalizuje to nam wyraźnie większą ich ilość w ciągu kolejnych 3-4 dni, jest to sygnałem do wykonania zabiegu.

Elżbieta Krempa