Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul. Piotrkowska 30, 26-200 Końskie

Strona główna/Aktualności/Nowoczesna gospodarka pasieczna - relacja z konferencji i wyjazdu studyjnego

Nowoczesna gospodarka pasieczna - relacja z konferencji i wyjazdu studyjnego

2023-05-05

Temat związany z pszczołami, ich ratowaniem jest co najmniej tak popularny, jak ten związany z suszą i wysychaniem Polski w ostatnich latach. Dzieje się tak dlatego, ponieważ z roku na rok liczba zapylaczy, a w tym i pszczoły miodnej, drastycznie spada. Zainteresowani tematem świętokrzyscy pszczelarze szukają przyczyn tego stanu i sposobów na jego uniknięcie. Dobrym sposobem jest oczywiście edukacja i podpatrywanie innych, jak radzą sobie z tym problemem. Pomogła w tym zorganizowana przez Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego konferencja i wyjazd do naukowców i praktyków z województwa lubelskiego.

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach w ramach operacji własnej Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich pt. "Nowoczesna gospodarka pasieczna kierunkiem przyszłości" zrealizował projekt składający się z konferencji, która odbyła się 1 kwietnia, oraz wyjazdu studyjnego (10-12 maja), którego celem były obiekty w województwie lubelskim.

Projekt był ukierunkowany na transfer najnowszej wiedzy na temat innowacyjnych rozwiązań usprawniających pracę pszczelarzy oraz zakładania i prowadzenia pasiek pszczelich, a także na szeroką wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy pszczelarzami, przedstawicielami nauki oraz różnymi specjalistami z branży pszczelarskiej.    

Konferencja, jako pierwsze wydarzenie, odbyła się 1 kwietnia w siedzibie ŚODR Modliszewice. Wykłady prowadziła doktor nauk weterynaryjnych Maria Zoń i nawiązała w nich do zagadnień diagnostyki i zapobiegania występowania chorób wirusowych pszczół w kontekście ograniczania śmiertelności rodzin pszczelich w okresie zimowym.  Dodatkowo pani Maria w wykładach zwróciła uwagę na metody zwalczania chorób pszczół z wykorzystaniem najnowszych dostępnych produktów leczniczych weterynaryjnych oraz produktów dostępnych bez przepisu lekarza weterynarii, zwłaszcza dotyczących zwalczania roztocza V. destructor w pasiekach krajowych ze szczególnym uwzględnieniem zmieniającej się biologii tego pasożyta.  

Z dużym zainteresowaniem uczestników konferencji spotkał się kolejny temat przedstawiający założenia wsparcia dla pszczelarzy w Planie Strategicznym dla WPR na lata 2023-2027, a zwłaszcza wsparcie w ramach ekoschematów - obszary z roślinami miododajnymi.

Drugą częścią operacji był trzydniowy majowy wyjazd studyjny (10-12 maja) zorganizowany do instytucji i obiektów zlokalizowanych w województwie lubelskim,  podczas którego pszczelarze mogli w praktyce zobaczyć, jak wygląda nowoczesne pszczelarstwo oraz przetwórstwo i budowanie marki produktów pszczelich.

Pierwszego dnia uczestnicy wyjazdu odwiedzili Pasiekę Hodowlaną „Pożóg” Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Końskowoli. Pasieka powstała 1 lipca 1958 roku i od tamtego czasu zajmuje się pracami hodowlanymi nad pszczołami. Dodatkowo pasieka prowadzi działalność doradczą i edukacyjną obejmującą prowadzenie szkoleń, doradztwo indywidualne, przyjmowanie grup zorganizowanych zainteresowanych tematyką pszczelarską, a także wizyty w szkołach i przedszkolach w celu przedstawienia zawodu pszczelarza i znaczenia pszczół dla rolnictwa.

Po wizycie w pasiece grupa uczestniczyła w dwóch wykładach prowadzonych przez przedstawicieli firmy HoneyLab Teper & Waś s.c. Pierwszy wykład dotyczył badania jakości wosku pszczelego i został przeprowadzony przez dr Ewę Waś. Temat jakości wosku jak się okazuje jest bardzo ważny. Na rynku jest ogromny popyt na wosk pszczeli przy jego niskiej podaży niepokrywającej nawet zapotrzebowanie samych pszczelarzy. Dlatego często można spotkać sytuację, w której produkt ten jest fałszowany poprzez dodatek obcych substancji (parafina, stearyna). Jest to bardzo niekorzystne zjawisko związane z produkcją węzy, którą pszczoły wykorzystują do budowy plastra pszczelego. Dodatek do wosku obcych substancji takich jak parafina czy stearyna obniża jakość wyprodukowanej z niego węzy, a w konsekwencji często uniemożliwia wykorzystanie tego produktu w pszczelarstwie oraz w innych gałęziach przemysłu. Dla samych pszczół taka węza też stanowi zagrożenie, zwłaszcza dla czerwiu, powodując wysoką jego śmiertelność.

Drugi wykład poświęcony był analizie pyłkowej miodu i przeprowadził go dr Dariusz Teper. Również to zagadnienie jest niezwykle ważne zwłaszcza dla pszczelarzy chcących udokumentować jakość swojego produktu. Wynika to z tego, że analiza jest jak dotąd jedynym i powszechnie akceptowanym badaniem potwierdzającym botaniczne i geograficzne pochodzenie miodu. Dzięki temu badaniu możemy zaklasyfikować miód do danej odmiany. Analiza pyłkowa jest także skutecznym narzędziem wykorzystywanym w identyfikacji miodów importowanych, co ma szczególne znaczenie zarówno dla konsumentów, jak i firm zajmujących się obrotem miodem.

Drugiego dnia uczestnicy odwiedzili spółdzielnię pszczelarską APIS, będącą wiodącym producentem miodów pitnych i pszczelich. Spółdzielnia może pochwalić się długimi tradycjami, gdyż istnieje od 1932 roku. Posiada w swoim asortymencie bogaty zestaw gatunków miodów pszczelich i pitnych. Produkcja jest oparta o specjalistyczne laboratorium kontrolno-badawcze wyposażone w nowoczesny sprzęt, które monitoruje jakość wyrobów na wszystkich etapach jego produkcji. Spółdzielnia APIS prowadzi też szereg działań społecznych i gospodarczych na rzecz swoich członków i społeczności pszczelarskiej. Angażuje się w rozwój pszczelarstwa i bezpośrednio pomaga wyróżniającym się dostawcom miodu.

Kolejnym punktem wyjazdu było Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli. Jest to jedyna jednostka edukacyjna w Polsce, która posiada 75-letnie tradycje i doświadczenie w kształceniu pszczelarzy, a także posiada inkubator pszczelarstwa. Zainteresowani pszczelarze mogą korzystać z nowoczesnej infrastruktury i wyposażenia inkubatora, ponosząc jedynie koszty eksploatacyjne. Inkubator posiada niezbędne atesty i pozwolenia odpowiednich służb. Dzięki temu korzystający użytkownicy mają pewność, że ich produkty są bezpieczne pod względem sanitarnym i higienicznym. Inkubator jest też miejscem, gdzie można skorzystać z doradztwa w zakresie technologii przetwórstwa miodu, pszczelnictwa, a także miejscem spotkań i wymiany doświadczeń między pszczelarzami i producentami. W tym dniu odbył się również wykład nt. „Innowacje  pszczelarskie”, który poprowadził  dr Piotr Dziechciarz z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

W ostatnim dniu spotkano się z lubelskim pszczelarzem praktykiem Przemysławem Kowalskim, który jest również dyrektorem Wojewódzkiego Związku Pszczelarskiego w Lublinie. Pan Przemysław nawiązał od razu żywiołowy kontakt z pszczelarzami z województwa świętokrzyskiego, podczas którego nastąpiła wymiana doświadczeń z metod produkcji pasiecznej. Opowiadał o stosowanych innowacyjnych i nowoczesnych metodach we własnej pasiece. Pan Przemysław nawiązał również do struktury organizacyjnej pszczelarstwa w Polsce oraz jej rozwoju i możliwości podejmowania wspólnych inicjatyw.   

Przeprowadzone wydarzenia spotkały się z ogromnym entuzjazmem uczestników.  Pszczelarze mieli bowiem możliwość spotkać się z przedstawicielami nauki i praktykami podczas wykładów, spotkań i prezentacji obiektów. Prowadzone dyskusje pozwoliły na wyciągnięcie wniosku, że działania wspierające transfer najnowszej wiedzy są bardzo ważne. Zgodzono się również z twierdzeniem, że w przyszłości należy organizować więcej inicjatyw służących rozwojowi pszczelarstwa przy współpracy jednostek naukowych, doradczych i pszczelarzy.

Wyjazd studyjny pszczelarzy - 10-12 maja 2023 r. [fot. J. Nowak, M. Kowalczyk]

Jarosław Nowak
Koordynator projektu

 

udostępnij
do góry