Zasady łącznego stosowania agrochemikaliów

Trwa w pełni wegetacja roślin. Chcąc uzyskać wysokie i dobre jakościowo plony, producenci muszą wykonywać szereg zabiegów związanych z nawożeniem i stosowaniem środków ochrony roślin.

Proces „tank-mix” to łączne stosowanie środków ochrony roślin z nawozami. Ma to uzasadnienie techniczne i ekonomiczne. Aby podjąć decyzję o łącznym stosowaniu, konieczna jest dokładna identyfikacja agrofaga i analiza niedoborów składników pokarmowych.

Ochrona roślin jest regulowana polskimi i unijnymi przepisami prawnymi. W Polsce zagadnienia ochrony roślin regulują ustawy i rozporządzenia ministrów: rolnictwa i rozwoju wsi, zdrowia i ochrony środowiska. Podstawowym aktem prawnym z zakresu ochrony roślin jest Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin.

Rozporządzenie Nr 1107/2009 Art. 55 mówi, że: ”Środki ochrony roślin muszą być stosowane właściwie. Właściwe stosowanie obejmuje stosowanie zasad dobrej praktyki ochrony roślin i spełnienie warunków ustanowionych zgodnie z art. 31 i podanymi w etykietach. Musi być ono również zgodne z przepisami dyrektywy 2009/128/WE, a w szczególności z ogólnymi zasadami integrowanej ochrony roślin…”

Przed podjęciem decyzji o łącznym stosowaniu agrochemikaliów powinno się wiedzieć, jakie są wady i zalety tego zabiegu. Warto tez przypomnieć, że proces ten niewłaściwie przeprowadzony może prowadzić do bardzo negatywnych skutków dla roślin. Łączenie agrochemikaliów nie jest sprzeczne z prawem - chyba, że etykieta zawiera wyraźny zakaz, ale odpowiedzialność spoczywa na stosującym zabieg.

Zalety:

• ograniczenie kosztów robocizny i paliwa,
• możliwość jednoczesnego zwalczania kilku agrofagów,
• szybkie wykonanie zabiegów i wykorzystanie sprzyjających warunków pogodowych,
• możliwość zwalczania agrofagów i dokarmiania dolistnego,
• ograniczenie liczby przejazdów opryskiwaczy,
• lepsza organizacja pracy przy spiętrzaniu się zabiegów agrotechnicznych.

Wady:

• ryzyko wystąpienia trudności technicznych przy wykonywaniu zabiegu,
• możliwość wystąpienia fitotoksyczności,
• ryzyko obniżenia skuteczności środków ochrony roślin przez procesy fizykochemiczne powstałej mieszaniny,
• możliwość wystąpienia zjawiska antagonizmu składników, co może powodować obniżeniem skuteczności,
• chęć łączenia zbyt dużej liczby składników.

Warunki skutecznego zabiegu:

• stosowanie przebadanych, sprawdzonych i zalecanych mieszanin,
• wykonywanie zabiegu tuż po przygotowaniu mieszaniny (nie należy przetrzymywać cieczy użytkowej w zbiorniku),
• stosowanie maksymalnej ilości cieczy użytkowej na hektar uprawy,
• właściwy dobór dysz opryskiwacza w zależności od rodzaju zmieszanych składników i opryskiwanych roślin,
• stosowanie właściwej wody do sporządzania cieczy użytkowej - temperatura nie może być zbyt niska - najlepiej od 15 do 20^˚C , niewskazana jest również obecność żelaza,
• wykonywanie zabiegu przy umiarkowanej temperaturze powietrza (nie większej niż 20^˚C i wilgotności powyżej 60%),
• wykonywanie zabiegu na suche rośliny.

Nie wolno mieszać:

• herbicydów z grupy sulfonylomoczników z insektycydami fosforoorganicznymi,
• herbicydów zawierających jako substancję czynną MCPA z herbicydami zawierającymi jako substancję czynną fenoksaprop-P-etylowy,
• herbicydów zawierających jako substancję czynną sól dimetyloaminową 2,4-D z nawozami zawierającymi siarczan miedzi.

Schemat sporządzania mieszaniny agrochemikaliów:

1. Napełnienie wodą zbiornika opryskiwacza do 50-70% jego objętości. Włączenie mieszadła.
2. Dodanie środków poprawiających właściwości wody.
3. Dodanie nawozów mineralnych. Dodanie nawozów mikroelementowych.
4. Dodanie środków ochrony roślin w formie proszków lub granul do sporządzania zawiesiny (formy WP, WG).
5. Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratu do sporządzania stężonej zawiesiny (forma SC).
6. Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratów do emulgowania (formy EC, EG, EW, SE).
7. Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratów do sporządzania roztworów (formy SL,SP,SG).
8. Dodanie wody do prawie pełnej objętości zbiornika opryskiwacza.
9. Dodanie adiuwantów.

Dobrym wskaźnikiem mówiącym o tym, czy przygotowana przez nas mieszanina jest właściwa, jest test sprawdzający. Dotyczy on zgodności fizykochemicznej składników i będzie stanowił uzupełniającą informację do podjęcia decyzji o mieszaniu składników. Test należy przeprowadzić na wolnym powietrzu z użyciem środków ochrony osobistej, takiej jak przy wykonywaniu zabiegów w naszej uprawie. Potrzebne jest szklane naczynie (np. słoik) mieszadło np. drewniany patyczek, strzykawka o pojemności 10-20 ml oraz łyżeczka do odmierzania właściwej ilości składników. Najważniejszą czynnością przygotowawczą jest przeliczenie masy składników używanych w teście w oparciu o dawkę środka ochrony roślin lub nawozu na hektar przy użyciu określonej objętości cieczy użytkowej. Bardzo istotną zasadą jest zachowanie właściwych proporcji i stężeń cieczy użytej w teście odpowiadającej stosowaniu określonej objętości cieczy użytkowej na hektar. Ważne jest także użycie tej samej wody, która będzie użyta do zabiegu w polu. Istotna jest jej twardość i temperatura.

Po dodaniu wszystkich składników do naczynia testowego, należy go uzupełnić wodą do znaku określającego objętość, odpowiadającą objętości cieczy użytkowej, która ma być użyta na hektar uprawy. Należy bardzo dokładnie wymieszać i obserwować przygotowany roztwór przez ok. 15 minut. Należy zwrócić uwagę na wytrącanie się osadu, pojawianie się przebarwień, kłaczków i innych form niejednorodności obserwowanej cieczy w naczyniu. Brak tych objawów świadczy o pozytywnym wyniku testu.

Przy łącznym stosowaniu agrochemikaliów należy przestrzegać okresów karencji i prewencji dla każdego z zastosowanych środków ochrony roślin, a ograniczenia i przeciwwskazania zawsze przyjmować dla środka najbardziej toksycznego. Łączne stosowanie pestycydów odbywa się zawsze na ryzyko stosującego, a przy przygotowywaniu mieszaniny i jej stosowaniu muszą być spełnione zasady dobrej praktyki ochrony roślin.

Anna Łukasiewicz

Źródło: Dobra Praktyka ochrony Roślin, Zasady mieszania i łącznego stosowania agrochemikaliów- Instytut ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy