Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach

BiP

ISO Poczta

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul. Piotrkowska 30, 26-200 Końskie

Strona główna/Aktualności/Zrównoważona ochrona sadów i plantacji na przykładzie sadownictwa czeskiego i węgierskiego - relacja z wyjazdu studyjnego

Zrównoważona ochrona sadów i plantacji na przykładzie sadownictwa czeskiego i węgierskiego - relacja z wyjazdu studyjnego

2023-07-31

Wyjazd studyjny do Czech i Węgier

W dniach 18-21 lipca 2023 r. Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach w ramach operacji własnej Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) pn. „Nowatorskie rozwiązania w praktyce zrównoważonej ochrony sadów i plantacji na przykładzie sadownictwa czeskiego i węgierskiego” zrealizował wyjazd studyjny do Czech i Węgier.

Uczestnikami wyjazdu była 25-osobowa grupa z województwa świętokrzyskiego: producenci owoców, sadownicy, rolnicy zainteresowani uprawą sadowniczą, przedstawiciele jednostek doradczych, szkół rolniczych, instytucji i innych podmiotów działających na rzecz rozwoju sektora ogrodniczego oraz osoby zainteresowane tematem. Celem operacji był transfer wiedzy z zakresu innowacyjnych rozwiązań w zrównoważonej ochronie sadów i plantacji w sektorze sadownictwa na przykładzie stosowanych z sukcesem i od bardzo wielu lat rozwiązań w sadownictwie czeskim i węgierskim.

Zgodnie z harmonogramem zaprezentowanych zostało 5 różnych obiektów. Pierwszym z nich było duże gospodarstwo sadownicze RBQ sady s.r.o. Medlov - Králová w Czechach. Jest to spółka sadownicza produkująca jabłka deserowe o wysokiej jakości. Sady w Králové mają powierzchnię ponad 90 hektarów, są wyposażone w nowoczesne systemy nawadniania i nawożenia oraz siatki przeciw gradowe. Drzewa sadzone są w kierunku południowym, dzięki czemu uzyskiwane są owoce o lepszym wybarwieniu, słodsze i o bogatszym aromacie. Mimo dużej powierzchni uprawy jabłka zbierane są ręcznie. Zabiegi pielęgnacyjne wymagające użycia maszyn są wykonywane przy użyciu nowoczesnego sprzętu. Produkcja jabłek odbywa się zgodnie z zasadami Integrowanej produkcji owoców a owoce sprzedawane są do największych marketów spożywczych w Czechach.

Następna wizyta odbyła się w Instytucie Sadownictwa Výzkumný a Šlechtitelský Ústav Ovocnářský Holovousy s. r. o. Było to bardzo ciekawe spotkanie. W pierwszej kolejności na sali wykładowej przedstawiono nam prace Instytutu oraz strukturę działów i laboratoriów. Następnie pracownicy naukowi Instytutu zaprezentowali nam sady hodowlanych - głównie czereśni, gdyż Instytut na tym gatunku prowadzi bardzo rozległe doświadczenia. Instytut Badawczo-Hodowlany Ovocnářský Holovousy s.r.o. (zwany dalej VŠÚO ) został założony 11.06.1997 i jest instytucją badawczą. W swojej 70-letniej historii zajmuje się głównie badaniami stosowanymi i rozwojem. Obecnie zakład obsługuje projekty Ministerstwa Rolnictwa, Ministerstwa Edukacji, Młodzieży i Sportu oraz Agencji Technologii Republiki Czeskiej. Główna aktywność VŠÚO w ramach „Narodowego programu ochrony i wykorzystania puli genów roślin w Republice Czeskiej” chroni i corocznie ocenia ponad 2300 odmian ważnych gatunków owoców ze strefy klimatu umiarkowanego w terenowych zbiorach zasobów genetycznych. Testuje konserwację duplikatów metodami biotechnologicznymi w aktywnie rosnących kulturach in vitro oraz regenerację po kriokonserwacji w ciekłym azocie. Działalność hodowlana prowadzona jest od prawie siedemdziesięciu lat i obecnie koncentruje się na drzewkach wiśni, jabłoni, śliwy i moreli. Wraz z hodowlą wprowadza się i testuje obiecujące odmiany z zagranicy, aby zapewnić programy hodowlane z odpowiednimi genotypami o cennych właściwościach.

Kolejna wizyta odbyła się w rodzinnym ekologicznym gospodarstwie sadowniczym Václava i Petra Karešów w Ostroměř. Rolnicy gospodarują na przedgórzu Karkonoszy i kontynuuję nieprzerwaną rodzinną tradycję sadowników. Obecnie gospodarstwo zarządza 40 hektarami sadów owocowych. Co roku najnowocześniejszymi metodami przeprowadzane są nowe nasadzenia, w sadach budowane są wielkopowierzchniowe nawodnienia, stale unowocześniane jest również wyposażenie techniczne gospodarstwa. Największą powierzchnię sadów zajmują jabłonie i wiśnie, następnie śliwki, gruszki i morele. W gospodarstwie mieliśmy okazję zobaczyć mały zakład przetwórczy z nowoczesnymi urządzeniami: suszarnią, drylownicą i innymi. Produkty są konfekcjonowane i sprzedawana w gospodarstwie i do odbiorców zewnętrznych. Cała produkcja i przetwarzanie są ekologiczne. Mieliśmy możliwość spróbować soków i suszonych czereśni.

Region, w którym przebywaliśmy cechowała również ogromna tradycja i wielkie doświadczenie w zakresie produkcji winiarskiej, dlatego kolejnym punktem, który odwiedziliśmy były winnice Velke Bilovice at Habanske Sklepy. Oprowadzono nas po plantacji winorośli i miejscach produkcji wina. Gospodarstwo posiada 180-hektarową winnicę. Właściciel i osoby odpowiedzialne za produkcje winorośli bardzo szczegółowo pokazali nam na plantacji choroby, szkodniki i omówili podłoże, na której rośnie winorośli. Było wiele pytań i obserwacji patogenów. Habánské sklepy została założona w 1614 roku w Velké Bílovice, tradycyjnej morawskiej wiosce winiarskiej w czasach największej ekspansji winiarstwa na Morawach. Założycielami winnicy byli Habánowie - grupa zreformowanych neobaptystów, pokojowych i postępowych ludzi. W produkcji wina używane są tylko najwyższej jakości winogrona z dużym udziałem pracy ręcznej, co zapewnia wysoką jakość produkcji. Winnice znajdują się w rejonie, w którym winorośl rośnie od niepamiętnych czasów. Krzewy winorośli, ich odżywianie, ochrona i pielęgnacja uprawy są dokładnie prowadzone przez ekspertów. W winnicy uprawiane są głównie odmiany winorośli białych jak również czerwonych. Uprawa roślin w winnicy odbywa się zgodnie z zasadami Integrowanej Produkcji z wykorzystaniem wielu niechemicznych metod ochrony roślin.

Ostatnia wizyta odbyła się na Węgrzech w Simon Fruit Farm (Hatvan-Sastelek). Jest to duże gospodarstwo sadownicze o wielkości 125 ha, specjalizuje się w uprawie śliwek, grusz, wiśni, czereśni oraz orzecha włoskiego. Owoce uprawiane są na rynek deserowy (głównie gruszki, czereśnie, śliwy), ale głównie na rynek przetwórczy, zwłaszcza wiśnie. Gospodarstwo jest prekursorem w biologicznej ochronie upraw. Juz 25 lat temu sprowadzono pierwsze feromony wspomagajace ochronę roślin przed szkodnikami.

Największym obecnie wyzwaniem dla rolnictwa jest konieczność redukcji zużycia środków ochrony roślin oraz wycofywanie z rynku substancji czynnych, dotychczas powszechnie stosowanych w zabiegach ochronnych. Rolnicy będą zmuszeni do poszukiwania alternatywnych metod ochrony roślin, jak i nowych programów działania. Na wyjeździe studyjnym uczestnicy mogli zobaczyć, że alternatywne metody istnieją i można je stosować z sukcesem. Mamy nadzieję że udało się przekonać do nich uczestników.

Uczestnicy mogli również zaobserwować dobre przykłady dostosowania się do rynku gospodarstw Czeskich i Węgierskiego. Były tam systemy jakości żywności, przetwarzanie na poziomie gospodarstwa, produkcja wysokojakościowych produktów na potrzeby marketów oraz uwzględnienie w kierunkach produkcji tradycji i historii.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z wydarzenia.

Izabela Niedobit