Nowa Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich+

Wraz z rozpoczęciem nowej perspektywy finansowej PS WPR 2023-2027, zmienił się program do wymiany wiedzy, informacji i doświadczeń. Od 1 lipca 2023 roku jest to Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich PLUS.

Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich+ (KSOW+) jest kontynuacją działającej od 2009 roku Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW). Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich+ umożliwia wzajemne przekazywanie informacji oraz współpracę na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi we wdrażanie innowacji oraz działającymi na rzecz rozwoju rolnictwa. Bardzo ważnym celem sieci jest także poprawa jakości życia mieszkańców wsi i małych miast. KSOW+ ma charakter otwarty, co oznacza, że jej partnerami mogą być różne podmioty zaangażowane w rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich. Jedynym warunkiem udziału w sieci jest wyrażenie woli aktywnej współpracy poprzez rejestrację w bazie partnerów KSOW+. Oficjalna inaguracja KSOW+ odbyła się w dniu 21 czerwca 2023 r. w gmachu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie. 

KSOW+ wspiera:

• wdrażanie Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027;
• wymianę informacji, wiedzy i doświadczeń oraz wzajemne uczenie się między podmiotami zaangażowanymi w rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich;
• wszelkie działania na rzecz podnoszenia konkurencyjności rolnictwa, wiejskich społeczności lokalnych oraz rozwoju obszarów wiejskich;
• partnerów we wspólnych działaniach;
• Lokalne Grupy Działania, Grupy Operacyjne EPI oraz inne inicjatywy terytorialne;
• wspólne działania oraz tworzenie sieci kontaktów;
• system wiedzy i innowacji (AKIS).

KSOW+ promuje:

• projekty, inicjatywy i dobre praktyki służące rolnikom i mieszkańcom obszarów wiejskich;
• innowacyjne rozwiązania wprowadzone do praktyki i inspirujące pomysły wpływające na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich.

KSOW+ informuje:

• o polityce rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich.
  
  

Struktura KSOW+

Krajową Sieć Obszarów Wiejskich+ tworzą: instytucja zarządzająca, czyli Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jednostka centralna, czyli Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, jednostki regionalne, czyli 16 samorządów województw oraz 16 wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W ramach struktur sieci znajduje się także tzw. Komitet Sterujący ds. KSOW+ będący organem opiniującym i doradczym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W skład Komitetu wchodzą przedstawiciele administracji publicznej, nauki, doradztwa rolniczego, partnerów KSOW+, organizacji pozarządowych, w tym organizacji społecznych i branżowych funkcjonujących w obszarze rolnictwa i obszarów wiejskich oraz partnerów społeczno-gospodarczych.

Sieci tematyczne KSOW+

W ramach KSOW+ funkcjonują dwie już dobrze znane sieci tematyczne: Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) oraz Sieć Gospodarstw Demonstracyjnych (SGD). Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich wspiera wdrażanie innowacji w rolnictwie, leśnictwie, produkcji żywności i na obszarach wiejskich. Natomiast głównym zadaniem Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych jest wzmocnienie transferu wiedzy pomiędzy praktyką a nauką oraz ułatwianie wymiany doświadczeń i dobrych praktyk na poziomie gospodarstwa rolnego.

KSOW+ w praktyce

KSOW+ jako że stanowi część Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027 umożliwia projektowanie, wdrażanie i finansowanie inwestycji w rozwój innowacyjnego i zrównoważonego rolnictwa i dodatkowo wpływa na pobudzanie przedsiębiorczości na terenach wiejskich. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to, że np. Ośrodki Doradztwa Rolniczego (ODR) realizować będą już od 2025 roku projekty i operacje, które mają na celu pomoc we wdrażaniu i realizacji różnych interwencji z Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027.

Zadania ODR-ów w ramach KSOW+ to m.in.:

1. identyfikacja partnerów KSOW+ działających na poziomie województwa oraz umożliwienie im włączania się w realizację zadań Sieci oraz aktywizacja ich do działania na poziomie województwa;
2. powoływanie grupy tematycznych, a w przypadku ich powołania - wspieranie realizacji ich zadań;
3. realizacja zadań sieci tematycznych dotyczących innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz gospodarstw demonstracyjnych;
4. prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych dotyczące PS WPR, w tym informowanie o zasadach i trybie przyznania i wypłaty pomocy oraz o obowiązkach beneficjentów wynikających z przyznania tej pomocy;
5. współpraca z lokalnymi punktami informacyjnymi funduszy europejskich w zakresie informowania o istniejących możliwościach wsparcia rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa ze środków PS WPR;
6. uczestnictwo w diagnozowaniu potrzeb województwa w zakresie działań niezbędnych do podjęcia w celu rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich;
7. ułatwianie współpracy i przepływu informacji między partnerami KSOW+ i innymi podmiotami aktywnie działającymi na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa na poziomie województwa, w tym instytutami badawczymi;
8. współpraca z innymi jednostkami wsparcia Sieci, w szczególności z samorządem województwa ze swojego województwa;
9. identyfikacja dobrych praktyk wspierających rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich i upowszechnianie ich przykłady;
10. upowszechnianie informacji dotyczących KSOW+ na swojej stronie internetowej.

Ośrodki Doradztwa Rolniczego na poziomie województwa realizują w szczególności zadania polegające na wymianie lub upowszechnianiu wiedzy, informacji lub doświadczeń dotyczących następujących obszarów tematycznych:

• wsparcie dochodów gospodarstw rolnych uzależnionego od powierzchni gospodarstwa i produkcji, w tym wsparcie dla młodych rolników (filar I WPR);
• działania na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt - ekoschematy (filar I WPR);
• wsparcie w sektorze owoców i warzyw oraz sektorze pszczelarskim (filar I WPR);
• rolnictwo ekologiczne (filar II WPR);
• interwencje związane ze środowiskiem, klimatem, ochroną bioróżnorodności, zachowaniem zagrożonych zasobów genetycznych roślin i zwierząt, zalesieniami, systemami rolno-leśnymi (filar II WPR);
• wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność (filar II WPR);
• odnawialne źródła energii i poprawa efektywności energetycznej (filar II WPR);
• rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (filar II WPR);
• tworzenie i rozwój organizacji producentów i grup producentów rolnych, w tym poprawa pozycji rolników w łańcuchu wartości (filar II WPR);
• systemy jakości żywności oraz tworzenie krótkich łańcuchów dostaw (filar II WPR);
• zarządzanie ryzykiem w gospodarstwie rolnym, w tym ubezpieczenia (filar II WPR);
• modernizacja sektora rolnego przez wspieranie i dzielenie się wiedzą, innowacjami i cyfryzacją w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz zachęcanie do ich wykorzystywania, w tym grupy operacyjne EPI, inteligentne wsie, gospodarstwa demonstracyjne (filar II WPR).

Nie wszystkie powyższe obszary tematyczne będą realizowane przez ODR-y w każdym roku. Ich realizacja wynikała będzie z kierunków tematycznych zaproponowanych przez Komitet Sterujący ds. KSOW+.

KSOW+ - gdzie szukać?

Nowa Sieć KSOW+ to również nowa odsłona portali internetowych, baz danych i mediów społecznościowych. Podstawowe strony internetowe związane KSOW+ to:

• https://www.ksowplus.pl/ - nowa strona główna całej Sieci KSOW+, która stanowi kompendium wiedzy nt. KSOW+ oraz inicjatyw realizowanych w jej ramach
• https://www.facebook.com/ksowplus - to profil Sieci KSOW+, na którym publikowane są najbardziej bieżące i aktualne informacje o działaniach i inicjatywach KSOW+

Izabela Milcarz, Michał Kowalczyk