Jak zbudowana jest roślina?

Analizując budowę i skład chemiczny rośliny możemy się posłużyć przedstawionym poniżej schematem.

Od 70 do 90% składu rośliny stanowi woda. 10-30% - to sucha masa rośliny. W skład suchej masy rośliny wchodzą: substancja organiczna (95%) i popiół roślinny (5%). Pierwiastki budujące substancje organiczną rośliny to węgiel (C - 45% sm.), tlen (O - 42%), wodór (H -6,5%) i azot (N - 1,5%).

5% suchej masy rośliny to składniki mineralne, które możemy podzielić na dwie grupy:

• Makroelementy: fosfor (P), potas (K), magnez (Mg), wapń (Ca), siarka (S);
• Mikroelementy: bor (B), miedź (Cu), mangan (Mn), molibden (Mo), cynk (Zn), żelazo (Fe), kobalt (Co).

Fotosynteza

Podstawowym procesem życiowym rośliny jest proces fotosyntezy, który możemy zapisać wzorem:

6 CO2 + 6 H2O >energia świetlna >C6H12O6 + 6 O2

W procesie tym woda i dwutlenek węgla przy udziale energii świetlnej tworzą proste związki organiczne, które następnie ulegają dalszym przemianom. Pobieranie CO₂ z atmosfery i wbudowanie go w postaci związków organicznych do roślin możemy nazwać biosekwestracją. Rośliny tworząc plon redukują CO₂ (są reduktorami). Bardzo ważnym zagadnieniem jest wytwarzanie tlenu, którego obecność w atmosferze warunkuje życie na ziemi. Stworzenie roślinie optymalnych warunków wzrostu i rozwoju, zaopatrzenie w wodę i składniki pokarmowe - sprzyja dobremu plonowaniu.

Składniki pokarmowe

Składniki pokarmowe to wszystkie składniki mineralne niezbędne do wzrostu i rozwoju rośliny. Rośliny charakteryzują się zróżnicowanym zapotrzebowaniem na poszczególne składniki pokarmowe.

Przykład. Średnie jednostkowe pobranie składników pokarmowych przez pszenicę konsumpcyjną (kg/t ziarna + odpowiednia masa słomy):

• makroelementy - 28-32 kg N, 11 kg P₂O₅, 20 kg K₂O;
• mikroelementy (g/t ziarna + słoma) - 8,5 Cu, 9,0 Mn, 6,5 Zn, 5,0 B, 1,0 Mo.

Potrzeby nawozowe jest to ilość składników pokarmowych, jaką należy wnieść do gleby w postaci nawozów dla zaspokojenia wymagań pokarmowych roślin. Potrzeby te zależą od zasobności gleb w składniki pokarmowe. Zasobność gleb należy określić dokonując analiz w Okręgowej Stacjji Chemiczno-Rolniczej. Jest to podstawa prawidłowego zrównoważonego nawożenia.

Krzysztof Domagała