Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu w praktyce - relacja z wyjazdu studyjnego

1 i 2 grudnia 2021 r. Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach w ramach operacji własnej Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) pn. „Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej" zorganizował dwudniowy wyjazd studyjny do województwa lubelskiego.

Adresowany był on do rolników z województwa świętokrzyskiego prowadzących produkcję roślinną, przedstawicieli instytutów badawczych i jednostek naukowych, branżystów z jednostek doradztwa rolniczego z województwa świętokrzyskiego zainteresowanych konserwującymi technikami uprawy gleby.

Celem operacji "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej" było zaprezentowanie rozwiązań w produkcji roślinnej, które mogą wpłynąć na poprawę wyników produkcyjnych, ułatwić restrukturyzację i modernizację gospodarstw, ze szczególnym uwzględnieniem zmniejszenia kosztów produkcji i negatywnego wpływu warunków klimatycznych na plonowanie roślin. Operacja umożliwiła przedstawienie rolnikom konkretnych rozwiązań uprawy i siewu w warunkach często pojawiających się niedoborów wody, w tym szczególnie korzyści wynikających z zaniechania uprawy płużnej na rzecz uprawy uproszczonej.

Czy konserwujące techniki uprawy gleby i siewu są szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej?

Wielu rolników zadaje sobie pytanie, w jaki sposób uprawiać glebę, aby zachować jej żyzność. Odpowiedź na to pytanie uzyskamy, jeżeli zrozumiemy jakie zadania powinna spełniać uprawa roli we współczesnym rolnictwie, zwłaszcza w warunkach zmieniającego się klimatu. Zadania te to przede wszystkim ograniczenie strat glebowej materii organicznej - wzrost sekwestracji węgla organicznego w glebie, ograniczanie erozji wodnej i wietrzej, poprawa struktury gleby i zmniejszenie zlewności i skłonności gleby do zaskorupiania, poprawa zdolności infiltracyjnej gleby, ograniczenie strat wody z gleby, ograniczenie spływów i wymycia składników nawozowych oraz ograniczenie kosztów uprawy (paliwo i robocizna).

Jeżeli spojrzymy na uprawę gleby przez pryzmat wymienionych zadań, to wyraźnie widać, że podstawowa uprawa stosowana w Polsce przez rolników, czyli orka, nie spełnia w zasadzie żadnego z wyżej wymienionego wymagania. Orka przyśpiesza często nadmiernie zupełnie niepotrzebnie i w złym momencie mineralizację materii organicznej. Zjawisko to powoduje uwalnianie się gazów cieplarnianych do atmosfery, powodując również zmniejszenie odporności gleby na erozję. Jeszcze do niedawno uważano, że orka poprawia strukturę gleby i jej stosunki powietrzno-wodne, a jest dokładnie odwrotnie. Zabieg wykonany pługiem niszczy całkowicie z trudem wykształconą przez naturę strukturę. Proces niszczenia i powstawania odpowiednich warunków odbywa się corocznie lub częściej, w zależności od liczby stosowanych orek. Brak materii organicznej w glebie to zdecydowane pogorszenie zdolności infiltracyjnej i retencyjnej gleby. Zdegradowana struktura gleby jest przyczyną spływów i wymywania składników pokarmowych, które w tym przypadku nie są absorbowane przez całkowicie zdegradowany kompleks glebowy.

Dzisiejszy stan wiedzy zdecydowanie daje odpowiedź, że bezorkowa uprawa gleby lepiej spełnia współcześnie stawiane przed uprawą zadania niż dotychczas stosowana uprawa orkowa. Do podobnych wniosków doszli uczestnicy wyjazdu studyjnego, którzy mieli okazję porozmawiać z rolnikami, którzy stosują od wielu lat uprawę bezpłużną, i którzy w sposób praktyczny i na bazie własnego doświadczenia opowiedzieli o technikach i metodach tej uprawy. Wśród odwiedzonych miejsc znalazło się 800-hektarowe gospodarstwo Wiesława Gryna, który bezorkowo uprawia glebę od prawie 20 lat, a od około 5, 6 lat - w połączonym systemie uprawy wertykalnej (pionowej) z uprawą powierzchniową (ultrapłytką). Pan Wiesław potwierdza, że po przejściu na uprawę bezpłużną wyrównał się plon na całym polu, nie występuje erozja wodna, a gleba jest bardziej odporna na suszę. Kolejnymi odwiedzanymi miejscami były gospodarstwo Jacka Bernarda, który stosuje uprawę bezpłużną od 12 lat na powierzchni 120 ha, 200-hektarowe gospodarstwo Marka Makucha oraz gospodarstwo Stanisława Kwiatkowskiego. Rolnicy wyrazili swoje zadowolenie z przejścia na stosowany system uprawy uproszczonej i podkreślili, że nie wyobrażają sobie powrotu do uprawy płużnej. Potwierdzają oni również stabilizację plonów i odporność gleby na suszę oraz podkreślają ogromną zaletę tego systemu uprawy, którą jest mniejsza ilość czasu potrzebna na jej wykonanie.

W ramach tej samej operacji w czerwcu br. odbyła się również konferencja i pokaz polowy poświęcone uprawie uproszczonej i pasowej w praktyce - zapraszamy do obejrzenia wideorelacji z tego wydarzenia: Uprawa uproszczona i pasowa w praktyce relacja z konferencji i pokazów polowych

Piotr Witczak
Kierownik działu Technologii Produkcji Rolniczej i Doświadczalnictwa

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu w praktyce"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"

Relacja z wyjazdu studyjnego "Konserwujące techniki uprawy gleby i siewu szansą na poprawę dochodowości produkcji roślinnej"