Wyzwania i szanse w produkcji roślinnej i ochronie roślin - to temat przewodni 63. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin - Państwowego Instytutu Badawczego. Konferencja odbyła się 15 i 16 lutego 2023 r. w Poznaniu.
Temat przewodni związany był z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu, którego głównym zadaniem jest obniżenie zużycia środków ochrony roślin o 50% do 2030 roku (w tym środków szczególnie niebezpiecznych), a także poprawa bezpieczeństwa żywności i ochrona bioróżnorodności. Przygotowywane są projekty nowych regulacji prawnych, które przedkłada się pod dyskusję.
Zgodnie z przepisami dyrektywy 2009/128 WE rolnicy muszą prowadzić ochronę roślin według zasad integrowanej ochrony, w której zabiegi wykonuje się dopiero po przekroczeniu progów szkodliwości. Zabiegi powinno się także wykonywać preparatami o niższej szkodliwości, w zaleceniach oznaczone jako IP. Innym zagadnieniem jest wycofywanie z rynku starych substancji aktywnych. Co roku ubywa kilkaset preparatów, jednocześnie rejestrowane są nowe - jednak liczba ich rejestracji jest zbyt mała, przez co pojawiają się problemy z ochroną niektórych upraw.
W sesji referatowej naukowcy omawiali problemy, jakie pojawiają się w ochronie roślin. Omawiano ochronę magazynów i zakładów przetwórstwa spożywczego. Jednym z tematów były uproszczenia uprawowe i siew bezpośredni, które mogły się przyczynić do nasilenia występowania trudnych do zwalczania nornic w okolicach Opola. Omówiono także zagadnienie bioasekuracji w produkcji żywności. Bezpieczeństwo żywności to ciągły proces - od siewu, poprzez zbiór, aż po przechowywanie w magazynie i punktach sprzedaży. W hodowli zwierząt ważne jest przestrzeganie zasad zoohigieny i opieka weterynaryjna.
W praktyce rolniczej coraz częściej wykorzystuje się zasady rolnictwa precyzyjnego, teledetekcję, elektroniczną kontrolę pracy urządzeń i przetwarzanie danych (sterowniki). Wykorzystuje się systemy wspomagania decyzji, stacje pogodowe i prognozy meteo. Bardzo ważna jest znajomość biologii agrofagów, warunki ich masowego występowania i szkodliwości.
Jeden z referatów poświęcony był bezpieczeństwu pszczół przy stosowaniu środków, na między innymi przestrzeganie podstawowych przepisów, odpowiedni wybór środków i prewencja.
Przedstawiono także referat na temat kontroli jakości środków będących w handlu. Większość z nich spełniła wymogi jakościowe. Przedstawiciel Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa stwierdził: przestrzeganie przepisów prawa, integrowana ochrona, integrowana produkcja, zrównoważone stosowanie środków ochrony, stosowanie środków biologicznych to właściwa droga do ograniczenia zużycia środków ochrony roślin, poprawy bezpieczeństwa żywności.
W sesji posterowej naukowcy z całego kraju przedstawili wyniki swoich prac badawczych. Popularyzacja wyników badań naukowych również przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa żywności i wzrostu produkcji żywności wysokiej jakości.
Na stronie internetowej IOR-PIB zamieszczone są filmy z prezentacjami wykładów.
Krzysztof Domagała