Obecność owadów zapylających w sadzie wpływa korzystnie na ilość i jakość plonu, zapylanie przez nie kwiatów zwiększa liczbę nasion w owocach, czego następstwem są bardziej wyrównane w kształcie owoce o wyższych walorach smakowych.
Do dobrego zapylenia potrzebna jest dobra pogoda, a ta ostatnio w kratkę. Warunki atmosferyczne mają bowiem wpływ na atrakcyjność kwiatów dla pszczół miodnych - temperatura w granicach 14-20℃ i wilgotność powietrza w zakresie 50-80% przy słabym wietrze sprzyja obfitszemu wydzielaniu nektaru o zwiększonej zawartości cukrów. Tabela poniżej pokazuje jak w różnych warunkach różne owady zapylające pracują, a tym samym jak nam w procesie produkcji owoców mogą pomóc. Z niniejszego podsumowania wynika, że im szerszy skład gatunkowy owadów w sadzie, tym lepiej.
Czynnik porównania/rodzaj owada zapylającego |
PSZCZOŁA MIODNA |
PSZCZOŁA MURARKA |
TRZMIEL |
wpływ warunków atmosferycznych na aktywność |
|||
temperatura |
min. 12˚C opt. 14 - 16˚C > 25˚C - liczebność spada
|
min. 15˚C w okresie maksymalnego wzrostu temperatury w ciągu dnia występują najliczniej |
min. 8 - 10˚C > 25˚C - liczebność spada
|
opady |
brak aktywności, w okresach między opadami latają na krótkie dystanse do 150 m |
brak aktywności |
pracują przy lekkich opadach |
prędkość wiatru |
>30 km/h brak aktywności |
>30 km/h brak aktywności |
aktywne nawet przy prędkości wiatru do 70 km/h |
całkowite zachmurzenie |
ograniczona aktywność lotna |
ograniczona aktywność lotna |
pracują |
konkurencja |
|||
„wierność” kwiatowa |
+++ |
+ |
++ |
komunikacja między osobnikami - przekazywanie informacji o źródle pokarmu |
komunikują się i może to być wadą, bo powoduje masowe opuszczanie pożytków jeżeli znajdzie się w pobliżu atrakcyjniejszy |
nie |
nie |
odległość gniazda od pożytku |
|||
odległość |
max. 3 km 75% zbieraczek max. 1 km w niekorzystnych warunkach: do 30 - 50 m |
podobnie jak trzmiele |
40% robotnic max. 200m |
czas pracy |
|||
czas pracy wciągu dnia |
2 -3 godziny krócej niż trzmiele |
najkrócej |
2-3 godziny dłużej niż pszczoła miodna |
inne |
|||
obsługa gniazd |
trudna obsługa gniazd |
łatwa obsługa gniazd, całkowity brak agresji |
łatwa obsługa gniazd |
okres użytkowania ula |
wieloletni |
wieloletni |
4 - 8 tygodni (do pojawienia się młodych form płciowych - samic i samców) |
uprawy pod osłonami |
najmniej przydatne (giną od uderzeń w ściany) |
Przydatna: - łatwo przyzwyczaja się do zamkniętych przestrzeni |
najbardziej przydatne: - nie giną od uderzeń w ściany - zapylają skuteczniej, bo z wibracjami (brzęczą i intensywnie poruszają się), które powodują intensywne wysypywanie się pyłku - dobrze pracują w warunkach o wyższej wilgotności |
zapylanie kwiatów o długiej rurce korony (np. borówka wysoka) |
|
|
są najskuteczniejsze spośród owadów zapylających z powodu długiego języczka - do 24 mm |
liczebność kolonii |
jedna - kilkadziesiąt tysięcy pszczół |
kolonie naturalne są najmniej liczne z owadów zapylających |
jedna rodzina liczy kilkaset trzmieli |
wydajność zapylania |
|
|
w ciągu minuty mogą zapylić 2 razy więcej kwiatów niż pszczoła |
tekst i zdjęcie: Elżbieta Krempa