BBCH w cebuli zwyczajnej

Ten tajemniczy skrót, ni mniej, ni więcej, oznaczana skalę, w jakiej określa się fazy rozwojowe roślin uprawnych.

Niemiecka nazwa brzmi Biologische Bundesanstalt, Bundessortenamt und Chemical Industry - w skrócie BBCH. Po tym skrócie dodawane są kolejno cyfry od 0 do 9. Skalę BBCH wykorzystuje się w programach komputerowych oraz etykietach stosowania w przypadku herbicydów do ochrony upraw przed chwastami. Każdą fazę fenologiczną rośliny określa się na postawie dwóch lub trzech cyfr, przy czym pierwsza cyfra oznacza fazę główną.

Kolejne cyfry oznaczają:

Nie we wszystkich grupach roślin można wyróżnić wszystkie fazy główne. Dlatego ważne jest, abyśmy poznali rozwój i biologię danej rośliny. W przypadku cebuli zwyczajnej nie wyróżnia się faz 3. i 4. Kody podrzędne przedstawiają w sposób bardziej szczegółowy cechy rozwojowe, charakterystyczne. Odpowiadają one numerom porządkowym np. liczba liści, lub odpowiadają wartościom procentowym, np. 45 oznacza fazę 4.

Skala rozwojowa BBCH w cebuli zwyczajnej (kliknij w obraz, aby powiększyć)
BBCH 13-18	BBCH 41-43	BBCH 45	BBCH 47	BBCH 49

Bardziej obrazowo można ten trochę zawiły wstęp przedstawić na rozwoju i skali BBCH cebuli zwyczajnej. Jak wiadomo, cebula jest rośliną dwuletnią, to znaczy że w pierwszym roku roślina wytwarza część wegetatywną, a w drugim roku kwitnie i wydaje nasiona. W pierwszym roku uprawy cebuli można wydzielić trzy fazy wzrostu i rozwoju. Pierwsza faza - to okres od kiełkowania nasion do początku wykształcania się cebul. Druga faza - od początku tworzenia się cebuli do momentu załamywania się szczypioru. Trzecia faza - dojrzewanie cebuli i zasychania szczypioru. Faza określana skrótem BBCH 00-07 oznacza: BBCH 00 nasiona w stanie spoczynku; BBCH 01-03 nasiona pęcznieją; BBCH 05 nasiona kiełkują. W kolejnych dniach roślina będzie rosła do fazy BBCH 09 - gdzie kolanko wygiętego liścienia znajdzie się ponad powierzchnią ziemi. Kolejno faza BBCH 10 i BBCH 11 oznaczają dalszy wzrost cebuli. W fazie BBCH 12 cebula ma drugi liść właściwy o wielkości 3 cm. Fazy od BBCH 13-18 oznaczają dalszy wzrost kolejnych liści, aż do 8 szt. liści. Faza BBCH 19 oznacza, że rośliny mają 9 i więcej liści. Głównych faz określanych cyframi 2 i 3 w uprawie cebuli z siewu nie wyróżnia się. BBCH 4 określa się jako rozwój części wegetatywnej cebuli z przeznaczeniem na zbiór cebuli ze szczypiorem zielonym lub zasuszonym. Ostatnia faza cebuli to faza BBCH 46-49. W fazie BBCH 47 powinno się zastosować środki służące do stosowania na załamany szczypior w 50%, w celu lepszego zaschnięcia i przechowywania cebul.

W aktualnych programach ochrony roślin przed chwastami znajdziemy odpowiednie herbicydy i fazy rozwojowe roślin, w których możemy zastosować poszczególne herbicydy. Dlatego warto zapoznać się ze skalą BBCH i wiedzieć co oznacza i jak ją odczytywać.

Tekst i zdjęcia: Małgorzata Miłek

 Źródło:

• Dobrzański. Cebula - zeszyt uprawowy. 2021
• Program Ochrony Roślin Warzywnych 2021