Zdrowie roślin zaczyna się od nasion

Nasiona zbóż, które są stosowane do siewu i pochodzą z własnego gospodarstwa często bywają porażone chorobami przenoszonymi przez ziarno. Najgroźniejsze z nich to fuzarioza kłosów i śnieć cuchnąca pszenicy. Duże porażenie tymi chorobami uniemożliwia wykorzystanie wyprodukowanego zboża na cele spożywcze oraz paszowe.

Przez ziarniak przenosi się jeszcze kilka innych chorób, które mogą powodować obniżenie ilości i jakości plonów, np. głownia zwarta jęczmienia i owsa, głownia pyląca jęczmienia, owsa i pszenicy. Nasiona z własnego gospodarstwa mogą mieć również obniżoną siłę i energię kiełkowania, czego efektem są słabe wschody i obniżenie plonowania. Przez ziarniak przenoszone są również choroby wirusowe zbóż, które mogą powodować znaczne straty w plonach (np. żółta karłowatość jęczmienia).

Firmy nasienne i hodowcy nowych odmian w trakcie prac hodowlanych starają się hodować odmiany o podwyższonej odporności na najbardziej znane choroby zbóż, np. mączniak, septoriozy, rdze. Nowe odmiany podlegają ocenie w trakcie badań rejestrowych oraz w doświadczeniach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. Sprawdzane jest występowanie i podatność odmian na najważniejsze choroby zbóż, a wyniki doświadczeń publikowane są w wydawnictwach i na stronie internetowej COBORU.

Firmy nasienne w materiałach promujących odmiany podają ich szczegółowe charakterystyki. Ich znajomość powinna nas nakierować na wybór do uprawy odmian o najwyższych stopniach odporności. Nasiona stosowane do siewu powinny być kwalifikowane, to znaczy mieć odpowiednią zdrowotność, czystość oraz siłę kiełkowania. Plantacje nasienne podlegają kilkukrotnej kontroli, w trakcie której sprawdzana jest również zdrowotność odmian. Plantacje porażone chorobami są dyskwalifikowane. Materiał siewny podlega także badaniom laboratoryjnym.

Zdrowe kwalifikowane nasiona to podstawowy element integrowanej ochrony roślin oraz nowoczesnej agrotechniki. Zakup i wysiew kwalifikowanego materiału siewnego to podstawa wzrostu plonów sposób przyjazny środowisku - czyli zrównoważonego rozwoju rolnictwa.

Krzysztof Domagała