Czym jest zdrowie gleby?

Zdrowie gleby (określane również jako jakość gleby) - jak definiują Amerykanie - to ciągła zdolność gleby do funkcjonowania jako niezbędny ekosystem.

Definicja ta mówi o zrównoważonej gospodarce glebami, tak aby zachować je dla przyszłych pokoleń. Tylko żywe organizmy mogą mieć zdrowie, a postrzeganie gleby jako żywego ekosystemu odzwierciedla zasady dbania o gleby. Musimy pamiętać, że gleba zawiera żywe mikroorganizmy, które muszą mieć zaspokojone podstawowe potrzeby życiowe - żywność, wodę i schronienie. Gleba nie jest obojętnym podłożem uprawnym - współpracuje ona z miliardami bakterii, grzybów i drobnoustrojów, które tworzą ekosystem symbiotyczny (wzajemnych korzyści).

Gleba jest ekosystemem, którym trzeba umiejętnie zarządzać w celu zapewnienia składników odżywczych dla wzrostu roślin, wchłaniania i zatrzymywania wody deszczowej, buforowania potencjalnych zanieczyszczeń, służenia jako solidna podstawa produkcji rolniczej, zapewnienia rozwoju i bioróżnorodności organizmom glebowym - tak aby ekosystem działał sprawnie. Zdrowa gleba daje nam obfite plony i lasy, czyste powietrze i wodę, produktywne pastwiska, różnorodną przyrodę i piękne krajobrazy.

Amerykanie używają także określenia gleby łagodzące klimat (climate-ready soil). W glebach można sekwestrować znaczne ilości węgla.

Gleba ma naturalną i dynamiczną jakość. Naturalna jakość zależy od tzw. skały macierzystej, na przykład piasek ma gorszą jakość, niż glina. Z kolei dynamiczna jakość gleby zależy od sposobu zarzadzania nią. Metody zarządzania wpływają na ilość substancji organicznej w glebie, jej strukturę i głębokość, oraz zdolność zatrzymywania składników pokarmowych. Jakość gleby trzeba stale badać, oceniać i monitorować, aby wiedzieć w jakim jest stanie. Z badań dowiemy się czy gospodarujemy w sposób zrównoważony, nie zubażamy gleby i nie degradujemy jej. Jakość gleb powinna być utrzymywana na wysokim poziomie.

Krzysztof Domagała
na podstawie USDA Soil Health (www.nrcs.usda.gov/wps/portal/nrcs/main/soils/health/)