Zdrowie gleb jednym z priorytetowych zadań Europejskiego Zielonego Ładu

Gleby stanowią fundament, na którym opiera się nasze życie, a oferowane przez nie usługi ekosystemowe są nieodzownym elementem procesu produkcji żywności. Gleby umożliwiają prowadzenie upraw, dostarczają energię i surowce, magazynują dwutlenek węgla, oczyszczają wody, regulują poziom składników odżywczych, pozwalają zachować różnorodność biologiczną i zwalczać szkodniki.

W Europie, podobnie jak na całym świecie, następują procesy degradacji gleb. Niesie to ze sobą daleko idące konsekwencje dla bezpieczeństwa żywnościowego, a także integralności ekosystemów i usług, które gleby zapewniają ludzkości. Unia Europejska uwzględnia ochronę gleb w wielu istniejących i planowanych politykach. Zdrowe gleby są niezbędne do realizacji ambitnych celów klimatycznych nakreślonych w Europejskim Zielonym Ładzie oraz wchodzących w jego skład strategiach, w tym unijnej Strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz strategii „od pola do stołu”. Komisja Europejska zobowiązała się do aktualizacji unijnej strategii ochrony gleby, a także do ustanowienia wspólnych unijnych ram działania na rzecz zachowania, ochrony i rekultywacji gleby.

Wiedza, narzędzia i innowacyjne rozwiązania opracowane dzięki badaniom naukowym przyczyniają się do ochrony zdrowia gleb. Ostatnie badania zwróciły uwagę na fakt, że gleby pełnią rolę pochłaniaczy dwutlenku węgla i azotu, dzięki czemu wspierają wysiłki rolnictwa i leśnictwa w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych, a także w walce z pustynnieniem i degradacją gruntów. Wśród wielu badań naukowych prowadzonych w ramach programu „Horyzont 2020”, kilka dotyczyło wspierania badań w zakresie zdrowia gleb. Działania te będą kontynuowane po uruchomieniu nowego europejskiego programu „Horyzont Europa”, w skład którego wejdą nowe misje unijne, skupiające się na poszukiwaniu rozwiązań najważniejszych problemów społecznych, przed którymi stoi nasz świat. Dotychczas zaproponowano pięć misji szczegółowych, spośród których jedna koncentruje się na zdrowiu gleb oraz żywności - Dbanie o Ziemię to dbanie o życie (ang. Caring for soil is caring for life).

W broszurze CORDIS Results Pack zostały przedstawione projekty, jakie były prowadzone w zakresie badań nad glebami. Dwanaście projektów opisanych w najnowszym wydaniu broszury Results Pack skupia się na synergiach pomiędzy dotychczasowymi osiągnięciami i możliwościami ich dalszego wykorzystania w ramach programu „Horyzont Europa” oraz proponowanej misji UE w dziedzinie zdrowia gleb oraz żywności. Broszura jest do pobrania pod adresem: https://cordis.europa.eu/article/id/429351-soil-health-reaping-the-benefits-of-healthy-soils-for-food-people-nature-and-the-climate/pl

W USA zdrowie gleby to jakość gleby, w Polsce odpowiednikiem jest żyzność gleby.

Dzień 22 kwietnia został ustanowiony przez FAO jako Światowy Dzień Ziemi.

Krzysztof Domagała